عبدالرضا ظهیری - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

شبیه­سازی توزیع عرضی سرعت جریان و نیز غلظت رسوب معلق در قوس رودخانه­ها، دارای اهمیت زیادی بوده و در حفاظت سواحل رودخانه، الگوی انتقال و ته­نشست رسوبات، انتشار آلودگی و کنترل سیلاب کاربرد دارد. به­دلیل ساختار سه­بعدی جریان در قوس رودخانه­­ها، مدل­های ریاضی یک­بعدی در این شرایط جواب­گو نبوده و باید از مدل­های ریاضی دو یا سه­بعدی استفاده نمود. در این تحقیق، ابتدا با اندازه­گیری میدانی داده­های توزیع عرضی سرعت و غلظت بار معلق از سه قوس واقع در رودخانه کارون (قوس­های ملیحه، جنگیه و خبینه)، مدل شبه دوبعدی متوسط در عمق (Shiono and Knight, 1991) واسنجی شد. با استفاده از نتایج توزیع سرعت به­دست آمده از این مدل ریاضی، ظرفیت انتقال رسوب رودخانه محاسبه شد. نتایج نشان داد که در هر سه قوس انتخاب شده، از میان روابط رسوبی مورد مطالعه، رابطه رسوبی یانگ مطابقت بهتری با مقادیر غلظت رسوب اندازه­گیری شده در عرض رودخانه داشته و نسبت به روابط رسوبی اکرز-وایت و انگلوند-هانسن، از دقت بالاتری برخوردار می­باشد.

روابط انتقال رسوب, رودخانه کارون, قوس رودخانه, مدل ریاضی شبه دوبعدی