فاطمه برادران - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز
امیر سلطانی محمدی - استادیار گروه آبیاری زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز
زهرا ایزدپناه - استادیار گروه آبیاری زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز

مدل­های مختلفی برای برآورد تبخیر و تعرق ارائه شده که تفاوت عمده آن­ها در تعداد پارامتر­های هواشناسی مورد نیاز می­باشد، اما با کمبود داده معتبر و طولانی مدت در برخی ایستگاه­ها، به کارگیری مدلی که با داده­های اندک نیاز ما را برآورده نماید و بتواند به کمک برنامه­ریزان این بخش بیاید ضروری به نظر می­رسد. از مدل SIMETAW برای شبیه­سازی داده­های هواشناسی از آمار­های اقلیمی ثبت شده و برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل و تبخیر و تعرق گیاه با داده­های شبیه سازی شده استفاده می­شود. در این مقاله با استفاده از داده­های متوسط ماهانه ایستگاه­های سینوپتیک رشت (اقلیم بسیار مرطوب) ،شهرکرد (اقلیم نیمه خشک) ،اهواز (اقلیم خشک) و سنندج (اقلیم مدیترانه­ای) در دوره آماری 1339 تا 1379،توان مدل در شبیه­سازی شش متغیر آب و هوایی (دمای حداکثر، دمای حداقل، دمای نقطه شبنم، سرعت باد، تابش و بارش) و تبخیر و تعرق پتانسیل مورد ارزیابی قرار گرفت و تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه با استفاده از داده­های هواشناسی شبیه­سازی شده، محاسبه و با مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل حاصل از داده­های هواشناسی اندازه­گیری شده مقایسه شد. برای مقایسه نتایج از شاخص­های ضریب تعیین،ریشه متوسط مربعات خطا و شاخص توافق استفاده شد. نتایج نشان داد مدل SIMETAW توانایی بالایی در شبیه­سازی متغیر­های اقلیمی دارد و  بالا­ترین دقت مدل در شبیه­سازی دمای حداکثر (9954/0R2=) و بارش (3716/0R2=) مربوط به اقلیم مدیترانه ای،دمای حداقل (9947/0R2=) و دمای نقطه شبنم (9942/0R2=) مربوط به اقلیم بسیار مرطوب،سرعت باد (8094/0R2=) مربوط به اقلیم خشک و تابش خورشیدی (9902/0R2=) مربوط به اقلیم نیمه خشکمی­باشد. بالا­ترین دقت مدل SIMETAW در شبیه­سازی تبخیر و تعرق پتانسیل به ترتیب مربوط به اقلیم مدیترانه ای (9936/0R2=)،نیمه خشک (9935/0R2=)،خشک (9903/0R2=) و بسیار مرطوب (9846/0R2=) است. با توجه به همبستگی بالا بین مقادیر شبیه­سازی شده و ثبت شده،استفاده از مدل SIMETAW برای شبیه­سازی داده­های آب و هوا،برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل،نیاز خالص آبیاری و نیز پر کردن خلاء­های آماری در چهار اقلیم مورد بررسی پیشنهاد می­گردد.

مدل SIMETAW, تبخیر و تعرق پتانسیل, رشت, شهرکرد, سنندج, اهواز