سید فرهاد صابرعلی - هیات علمی دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی تربت جام
محمد ناصر مودودی - دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی تربت جام، خراسان رضوی ایران

دما و‎ ‎رطوبت‎ ‎از‎ ‎مهمترین‎ ‎عوامل‎ ‎محیطی‎ ‎کنترل کننده‎ ‎جوانه زنی در‎ ‎گیاهان می باشند. به‎ ‎منظور‎ ‎بررسی‎ ‎تاثیر‎ ‎دما و تنش خشکی‎ ‎بر‎ ‎جوانه زنی‎ ‎بذر‎ ‎شوید و کمی سازی آن،‎ ‎آزمایشی‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎فاکتوریل‎ ‎با‎ ‎هشت‎ ‎سطح‎ ‎دما شامل‎ ‎ 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 ‎ ‎درجه‎ ‎سلسیوس‎ ‎و‎ ‎هفت‎ ‎سطح‎ ‎تنش‎ ‎خشکی‎ ‎شامل‎ ‎ 0، 1/0-، 2/0-، 3/0-، 4/0-، 5/0- و 6/0- مگاپاسکال انجام‎ ‎شد‎.‎ نتایج نشان داد در‎ ‎همه‎ ‎سطوح‎ ‎دمایی‎ ‎با‎ ‎کاهش‎ ‎پتانسیل‎ ‎اسمزی، میزان جوانه زنی‎ ‎کاهش‎ ‎یافت، با این وجود شدت این کاهش در محدوده حرارتی 20 تا30 درجه سانتی گرداد کمتر بود. با دو روش مختلف، درجه حرارت پایه جوانه زنی شوید 3/2 و 9/2 درجه ساتیگراد و درجه حرارت حداکثر جوانه زنی آن 0/ 43و 3/47 درجه سانتی برآورد شد. دمای مطلوب جوانه زنی برای شوید نیز حدود 26 درجه سانتی گراد به دست آمد. مقدار پتانسیل آب پایه برای جوانه زنی شوید در مدل زمان حرارتی-رطوبتی نیز 53/0- مگاپاسکال محاسبه شد. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش حرارت پتانسیل آب پایه برای جوانه زنی بذر شوید در حد نیم واحد مگاپاسکال افزایش یافت. در نهایت مشخص شد که در صورت متغییر در نظر گرفتن پتانسیل آب پایه در واکنش به تغییرات دما، مدل زمان حرارتی-رطوبتی به خوبی قادر است پاسخ جوانه زنی شوید به حرارت و رطوبت را کمی کند.

تجزیه پروبیت, پتانسیل آب پایه, گیاه دارویی و مدل سازی