فاطمه ابراهیمی توچایی - دانشجوی کارشناس ارشد ادبیات مقاومت دانشگاه سمنان
عبدالله حسن زاده میرعلی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان

شعر حماسی و شعر غنایی را می­توان از اولین و مهم­ترین انواع شعری به شمار آورد. مهم­ترین قالب شعر غنایی، غزل استو تنها قالبی است که بیشترین نوآوری و تحول را از نظر محتوا در دوره­های گذشته پذیرفته، اما همچنان اصالت خود را حفظ کرده­است. گستردگی مفهومی غزلهیچ­گاه لطمه­ای به اصل آن نزده، زیرا قرادادهای لفظی و معنوی غزل همواره پا برجا و در عین حال پویا بوده و تعدد و  تنوع مفاهیم، قالب­های ساختاری آن را کم رنگ نکرده­است. حماسه از دیگر انواع شعر فارسی است که دربردارنده نبردهای سترگ و نمایش­دهنده پهلوانی­های عظیم است. حماسه و غنا در طول حیات خویش تاثیر و تاثرهای زیادی بر یکدیگر داشته­اند. با شروع جنگ روح حماسه در شعر انقلاب دمیده شد. در این دوره، غزل با اقبال شاعران انقلاب روبه­رو شد و هر یک از شاعران کوشیدند با توجه به توان خود در این قالب  به سرودن شعر بپردازند و حاصل چنین تلاشی، غزل­هایی است که اصطلاحا به غزل­های حماسی شهرت یافتند. حسین اسرافیلی از جمله شاعران برجسته انقلاب و دفاع مقدس در دو مجموعه تولد در میدان و در سایه ذوالفقار توانست غزل­های پر شور و نابی بسراید. در بررسی غزل­های اسرافیلی می­توان دریافت که وی با استفاده از مضامین دینی و مذهبی، بهره­گیری از نماد و اسطوره و به کار بردن ترکیبات تشبیهی و استعاری فراوان، فضای آمیخته با تغزل و حماسه را به خوبی نشان داده­است. وی را می­توان جزء شاعرانی دانست که بار حماسی غزل­هایش بر بار تغزلی آن می­چربد.    

حماسه, غزل حماسی, شعر جنگ, حسین اسرافیلی