سمیرا زمانی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید محمودآبادی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
نجمه یزدان پناه - دانشیار گروه مهندسی آب، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان
محمدهادی فرپور - استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

فرسایش بادی یکی از پدیده‎های مخرب و تاثیرگذار در روند بیابانی شدن اراضی است که در اثر وزش بادهای فرساینده در تقابل با فرسایش پذیری خاک رخ می دهد. برای شناخت بهتر رژیم وزش بادهای فرساینده و پدیده فرسایش بادی، تحلیل داده‎های بادسنجی اهمیت دارد. این پژوهش با هدف بررسی فرسایندگی بادها و پتانسیل حمل ماسه در برخی ایستگاه های سینوپتیک استان کرمان بر اساس داده‎های بادسنجی برای سال‎های 2006 تا 2010 انجام شد. به این منظور چهار ایستگاه سینوپتیک استان انتخاب و تجزیه و تحلیل داده‎ها و ترسیم گل باد، گل طوفان و گل ماسه سالانه آن‎ها به وسیله نرم افزارهای WRPlotView.8 و 3 SandRose Graph صورت گرفت. بر این اساس، کلاس های سرعت بادهای فرساینده و پتانسیل حمل ماسه برای هر ایستگاه تعیین شد. نتایج تجزیه و تحلیل بیشینه سرعت باد حاکی از آن بود که سریع ترین بادها برای سه ایستگاه بم، کرمان و لاله‎زار در فصل زمستان و برای ایستگاه جیرفت در تابستان رخ می دهد. همچنین بررسی فرساینده ترین بادهای ایستگاه‎های مورد مطالعه نشان داد که کلاس سرعت 9/8-7/7 متر بر ثانیه بیشترین فراوانی را در بین کلاس های سرعت باد و با جهت غربی و جنوب غربی در ایستگاه‎های بم، جیرفت و کرمان و جهت شمال برای ایستگاه بم بود. در بین ایستگاه‎های مورد مطالعه، پتانسیل حمل ماسه در ایستگاه بم با 656/7 واحد برداری بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. یافته‎های این پژوهش نشان داد که هر چند اطلاعات حاصل از داده‎‎های بادسنجی ایستگاه‎های سینوپتیک می‎تواند در شناخت و براورد پتانسیل حمل ماسه ناشی از وقوع فرسایش بادی موثر باشد، تحلیل این داده‎ها به کمک اطلاعات مربوط به فرسایش پذیری خاک و سرعت آستانه فرسایش می تواند نتایج دقیق تری از وضعیت فرسایش بادی منطقه بدست دهد.

استان کرمان، بادهای فرساینده، پتانسیل حمل ماسه، فرسایش بادی