امین جعفری هرندی - کارشناس ارشد مهندسی مکانیک، شرکت راه اندازی و بهره برداری صنایع نفت
محسن لوح موسوی - استادیار، دانشکده مهندسی مکانیک و عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

مبحث شکل دهی به روش های مختلف با بهینه ترین حالت از سری مباحث ویژه علم مکانیک می باشد که موجب پیشرفت در تولید و تکنولوژی ساخت قطعات صنعتی شده است . این نوع شکل دهی به دلیل سهولت در ساخت، سرعت و توان تولید انبوه، مورد توجه طراحی و ساخت قرار گرفته است. شبیه سازی المان محدود نیز برای مدلسازی و آنالیز این روش ها زمینه بسیار موثری ایجاد کرده تا بتوان حالات مختلف را به شکل تئوری بررسی کرده و بهترین شرایط را برای کاربرد عملی به دست آورد. بررسی انرژی در شکل دهی چرخشی، به دید ابزار و برای شکل دهی قطعه ای کروی در این مقاله گنجانده شده است. ابزار شکل دهی، با توجه به شکل ابزار، سطح تماس و نیروی موثر بر قطعه را تعیین می کند . قالب نیز راهنمای شکل قطعه مورد نظر می باشد . قالب کره ای در این بحث مورد بررسی قرار گرفته است و انرژی های موثر بر قطعه توسط نرم افزار اندازه گیری شده، نتایج حاصل گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از آنست که با پیشروی ابزار، سطح تماس بیشتر قطعه روی قالب بیشتر شده، انرژی کمتری را بر قطعه وارد کرده و به دلیل همپوشانی موثرتر، یکنواخت تر گشته که موجب کاهش عیوب از جمله عیب مهم چروکیدگی خواهد شد. شیب کاهشی این انرژی قابل کنترل بوده و به سمتی پیش می رود که باعث ایجاد سطحی صاف بهتر و فاقد عیب گردد. با توجه به کروی بودن قالب و نیروی سه جهته، انرژی داخلی و کار خارجی رو به افزایش بوده و در انتها به سمت مجانب پیش می رود. نیرو های عکس العمل نیز بر این مورد صحه گذاری می کنند. هرچه سریع تر به سمت مجانب انرژی پیش برود، قطعه یکنواخت تری به دست می آید.

شکل دهی چرخشی، قطعه کروی، نیروی عکس العمل، انرژی