امیرعباس مینایی فر - استادیار گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور
سعیده دهقانپور فراشاه - مربی گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور
ناصر صادقیان - مربی گروه معارف، دانشگاه پیام نور
سعدیه دهقانی فیروزآبادی - پزشک عمومی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی

بیان مساله: گیاهان قرآنی را می توان به دو دسته تقسیم نمود: اول گیاهان کاملا شناخته شده، مانند انار، خرما و ... . دوم گیاهانی که در مورد آنان شبهاتی موجود است و در منابع مختلف از گیاهان متفاوتی برای آنان نامبرده شده مانند طلح، اکثر تفاسیر منظور از طلح را موز و بعضی درخت صمغ دانسته اند، این امر بعضا موجب بروز شبهاتی در پژوهش های قرآنی با محوریت گیاهان شده است. هدف پژوهش: در این مقاله با استفاده از تفاسیر قرآنی در مورد طلح و همچنین علم گیاه شناسی ماهیت و خواص آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش و چگونگی انجام پژوهش: ابتدا بررسی تفاسیر موجود در خصوص طلح و ماهیت احتمالی آن، دوم بررسی این احتمالات از دید علوم زیستی مانند مورفولوژی، تاکسونومی، ارزش دارویی و تغذیه. یافته ها و نتیجه گیری: هرچند برای طلح دو گیاه کاملا متفاوت بیان شده است، یکی موز که از گیاهان تک لپه ای با 70 گونه که مشهورترین آنها Musa paradisiaca است و دیگری آکاسیا از دولپه ای ها با 163 گونه که مشهورترین آنها Acacia nilotica (صمغ عربی) می باشد و در زبان گیاه شناسی عربی طلح (السنط) معادل این درخت است؛ اما وجه تشابه ظاهری این دو گیاه در ایجاد سایبان است، موز به واسطه برگ های گسترده و پهن و آکاسیا با تاجی چتری شکل و گسترده، با توجه به معنی ظاهری آیات بعدی سوره واقعه که اشاره به سایه گسترده (ظل ممدود) دارد، هر دو گیاه می توانند مورد نظر قرار گیرند، اکثر تفاسیر منظور از طلح را موز بیان نموده اند که علاوه بر ایجاد سایه مناسب، مثمر نیز می باشد، اما صمغ عربی نیز گیاهی دارویی و بسیار با ارزش است.

طلح، موز، صمغ عربی، گیاه قرآنی