رضا قاسمی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
آوا محرزی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

فراهمی مس برای گیاهان در خاک بستگی به سرعت آزاد سازی مس از فاز جامد به محلول خاک دارد. به منظور تشخیص الگوی آزاد سازی مس و عواملی که بر آن تاثیر می گذارد، مقداری خاک از عمق 0-20 و 20-40سانتی متری زیر سایه انداز و خارج از سایه انداز درخت نخل رقم زاهدی جمع آوری گردید ودر طی هشت دوره زمانی به وسیله عصارگیر AB-DTPA عنصر مس استخراج گردید. داده ها به وسیله پنج معادله (مرتبه صفر، مرتبه اول، تابع توانی، انتشار سهموی و الوویچ ساده) برازش گردیدند. نتایج این پژوهش نشان داد که از بین پنج معادله انتخاب شده دو معادله تابع توانی و الوویچ ساده و انتشار سهموی بهترین معادلات پیش بینی کننده آزاد سازی مس بودند. از طرفی نتایج این تحقیق نشان داد که الگوی سرعت آزاد سازی مس در عمق های سطحی و زیر سطحی خارج از سایه انداز و زیر سایه انداز متفاوت بود به گونه ای که در خارج از سایه انداز با افزایش عمق سرعت آزاد سازی افزایش اما در زیر سایه انداز سرعت آزاد سازی با افزایش عمق کاهش می یابد که می توان به دلیل وجودلاشبرگ ها وماده آلی در زیر سایه انداز ها باشد.

عمق سطحی، زیر سطحی، درخت نخل، سینتیک آزاد سازی، مس