خدیجه خاکسار - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری
محمدحسین فلاح - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری
محمدمصطفی شاهی فردوس - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری
محمد اسدی - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری

هدف: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت کشور به منابع پروتئینی و گرانی گوشت قرمز و سفید از طرف دیگر، موجب استفاده از فرآورده های جانبی پروتئینی خوراکی طیور بندی به عنوان منبع ارزان پروتئینی جهت برآورده شدن نیاز جامعه گردیده است . به دلیل تماس این فرآورده ها با محتویات روده و عدم رعایت کامل ضوابط بهداشتی در زمان بسته بندی، احتمال آلوده شدن این فرآورده ها و انتقال آلودگی به مصرف کنندگان وجود دارد. بنابراین بررسی میزان آلودگی این فرآورده ها و تاثیر آن بر سلامت عمومی جامعه ضروری است . مواد و روش کار: در این بررسی تعداد 34 نمونه سنگدان بسته بندی شده به صورت تصادفی از کارگاه های بسته بندی فرآورده های خوراکی طیور در سال87 جمع آوری شده و در شرایط دمای یخچال به آزمایشگاه ارسال گردید . سپس با کمک استومکر از نمونه ها شیرابه تهیه شده و از نظر آلودگی میکروبی و قارچی مورد بررسی قرار گرفت . آزمایش های انجام شده بر روی نمونه ها شامل شمارش کلی باکتری ها ( توتال کانت )، بررسی از نظر وجود کلی فرم مدفوعی ، سالمونلا، استافیلوکوکوس ارئوس و میزان قارچ می باشد. نتایج و بحث : از تعداد 34 نمونه آزمایش شده در 20 مورد بار میکروبی بالای 106 × 1 در هر گرم نمونه بود (استاندارد کمتر از 106 × 1 در هر گرم)، در 31 مورد از نمونه ها میزان کلی فرم بالای 500000 در هر گرم نمونه بود بود (استاندارد کمتر از 105 × 5 در هر گرم)در 27 مورد نمونه ها از نظر کلی فرم مدفوعی مثبت بوده بود (استاندارد در هر گرم نمونه از نظر کلی فرم باید منفی باشد)، در 7 مورد نمونه ها در سالمونلا مثبت بوده بود (استاندارد در هر 25 گرم نمونه از نظر سالمونلا باید منفی باشد) و در 6 مورد تعداد قارچ بالای 104 × 1 در هر گرم بود (استاندارد کمتر از 104 × 1 در هر گرم). نتایج حاصله نشان دهنده آلودگی شدید نمونه های آزمایش شده در این مطالعه می باشد. با توجه به نتایج حاصله لزوم بازنگری در نحوه بسته بندی و رعایت استانداردهای بین المللی در فرآوری این مواد ضروری است . همچنین مصرف این فرآورده ها نیز با توجه به آلودگی بالای آن ها برای سلامتی مصرف کنندگان مضر بوده و عوارض جانبی را در دراز مدت بر مصرف کنندگان برجای خواهد گذاشت .

سنگدان، طیور،آلودگی ، میکروب، قارچ