مهفام آریانپور - کارشناسی ارشد پژوهش هنر، موسسه غیرانتفاعی مارلیک نوشهر

نقاشی خیالی نگاری یا (قهوه خانه ای) شیوه ای از نقاشی ایرانی و شاخه های از هنر عامیانه است . نقاشی خیالینگاری وابسته به رنگ است.رنگ نقشی اساسی در این نوع نقاشی ایفا می کند. با انتخاب رنگ شخصیت های داستان ازهم تفکیک شده و باعث تاثیرگذاری بیشتر در ذهن بیننده می شوند.رنگ یکی از مهمترین مقولات در عرفان اسلامیاست.که در این میان استفاده از مفهوم واژه رنگ در وصف عواطف نفسانی و دریافت های شخصی بسیار قابل توجه بودهاست. مقاله حاضراز روش توصیفی تحلیلی بهره برده است و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بوده استوتوسط قراردادهای تصویری مشخصی که در اکثرتابلوها مشاهده می شود به تجزیه تحلیل آثار نقاشی خیالی نگاری برمبنای رنگ پرداخته شده است.در این مقاله دو رویکرد مورد توجه بوده است،رویکرد اول بنیادهای عرفانی رنگ از منظرعرفای اسلامی را بیان کرده و در رویکرد دوم بازتاب اندیشه های عرفانی و معانی نمادین رنگ را درنقاشی خیالی نگاریبا محوریت عاشورا را مورد بررسی قرار داده است.یافته های پژوهش نشان داد که رنگ در نقاشی خیالی نگاری منطبق بر دیدگاه عرفان اسلامی بوده است. همچنینرنگ متناسب با درجات مختلف نور و ظلمت گاه نماد سیر و سلوک و جهان غیب و زمانی تصویری از فضای زمینی(متناسب با درجات نفسانی و عوامل خیر و شر) بوده است.

مفهوم رنگ،خیالی نگاری، عاشورا ،عرفان اسلامی