فاطمه شرفی - کارشناس ارشد برنامه ریزی توسعه منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی تهران
ابوالحسن صفرپور - دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

در دنیای معاصر، شهرها نقش مهمی در توسعه اقتصادی و رقابت پذیری در عرصه های جهانی دارند. امروزه وظایف مدیریت شهری تنها به توسعه زیرساخت های شهری و ارایه خدمات محدود نمی شود. تحولات جهانی طی دهه های اخیر همگام با گرایش دولت ها به واگذاری امور محلی به مدیریت محلی سبب شده تا بویژه در کشورهای در حال توسعه مدیریت شهری در راستای تحقق مدیریت محلی بر اساس یکپارچگی گام بردارد. در ایران علی رغم سابقه طولانی نهادهای مدیریت شهری از جمله بلدیه، هنوز شاهد تفرق مدیریت و تقسیم وظایف شهرداری ها در بین نهادهای متعدد دخیل در امر مدیریت شهری در کشور هستیم. این در حالی است که طی سده اخیر حرکت های مهمی مانند اولین قانون شهرداری در بیش از یکصد سال قبل و قانون مصوب 1334 شهرداری از شش دهه قبل انجام شده است. رفع موانع رشد اقتصادی و شناخت فرصت ها و مزیت های اقتصادی شهر و دستیابی به افق روشن آینده اقتصادی از موضوعات مهم است. شهرهایی در عرصه های پیش رو می توانند موفق باشند که مزیت های رقابتی خود را بشناسند، تغییرات اقتصادی شهر را ارزیابی کنند و انعطاف و توان تغییر آن را داشته باشند. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی چالش های اقتصادی و ارایه راهکارهای نوین مدیریت شهری در کلانشهرها (با تاکید بر شهرداری ها) با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا به فرصت ها و چالش های اقتصادی وضع موجود پرداخته شد و در نهایت به نتیجه گیری و پیشنهادات پرداخته شد. نتیجه پژوهش نشان داد سیاست قطع کمک های دولتی که بدون در نظر گرفتن منابع درآمدی جایگزین صورت گرفت مشکلات عدیده را برای شهرداری ها بوجود آورد که امروزه نزدیک به 70 تا 80 درصد درآمد شهرداری ها از فروش تراکم و عوارض صدور پروانه ساختمانی حاصل می شود. یکی از راه های عدم تحقق درآمد شهرداری ها نداشتن شناخت درست در تامین منابع درآمدی است که در چند ساله اخیر راحت ترین راه کسب درآمد در شهرها فروش تراکم و عامل اصلی آن نیز نقش دولت در آزاد گذاشتن شهرداری ها در جهت تامین منابع درآمدی است.

چالش های اقتصادی، مدیریت شهری، کلانشهرها، شهرداری ها