الهام محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید نصراله نژاد - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فروزه سادات مصطفوی نیشابوری - دانشجوی دکترا بیماری شناسی گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی زابل

تاکنون چندین پوتی ویروس بیماریزا در غلات شناسایی شده است که ویروس موزائیک ایرانی قیاق (Iranian Johnson grass mosaic virus, IJMV) یکی از مهمترین آنها می باشد. با توجه به منشاء بومی بقاء ویروس در علف های هرز، آگاهی از میزان گسترش این ویروس ضروری است. به منظور تعیین پراکنش و دامنه میزبانی IJMV در استان گلستان، تعداد 350 نمونه ذرت، سورگوم و علف های هرز، از مناطق مختلف جمع آوری، و به منظور تعیین آلودگی، آزمون الایزا انجام شد. سپس بخشی از پروتئین پوششی ویروس با استفاده از آزمون مولکولی RT-PCR تکثیر شد و مشاهده قطعه ای به اندازه مورد انتظار حدود 327 جفت باز، نتایج آزمون الایزا را تایید کرد. همچنین عصاره گیاهان آلوده به ویروس با بافر فسفات پتاسیم تهیه و روی گیاهان ذرت، سورگوم و قیاق مایه زنی مکانیکی انجام شد. نتایج نشان داد که تعداد 164 نمونه (47 درصد) آلوده به ویروس IJMV بودند. در نتیجه IJMV پراکنش وسیعی در استان گلستان دارد. از بین نمونه های جمع آوری شده گیاهان ذرت، سورگوم و علف های عرز قیاق و مرغ آلودگی به ویروس را نشان دادند. همچنین طی 10 روز پس از مایه زنی ویروس روی گیاهان مذکور علائم آلودگی ویروس مشاهده شد و آزمون الایزا آلودگی نمونه ها را به IJMV تایید کرد.

پوتی ویروس های غلات، ویروس موزائیک ایرانی قیاق، پراکنش