رقیه شهباززاده - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
حسین دقیق کیا - دانشیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
غلامعلی مقدم - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

هدف از این مطالعه، استفاده از سطوح مختلف عصاره مرزه از دو جنس ماکرانتا و سهندی برای بهبود کیفیت منی و عملکرد اسپرم گاو نر هلشتاین در حین فرآیند انجماد- یخ گشائی بود. در این پژوهش از 3 گاو نر، 2 بار در هفته توسط واژن مصنوعی اسپرم گیری شده و منی این گاوها در هر انزال مخلوط شدند. نمونههای منی با رقیق کننده سیترات- زرده تخم مرغ با میزان اسپرم (6)50x10 در هر سی سی رقیق شده و عصاره مرزه ماکرانتا و سهندی در 7 سطح (0، 2، 4، 8، 12، 16 و 20 میلی لیتر بر دسی لیتر) در هر تیمار آزمایشی به کار برده شد. بعد ا ز اعمال تیمارها و سپری شدن سردسازی نمونه ها منجمد و برای نگهداری به تانک ازت منتقل شدند. وضعیت زنده مانی اسپرم بوسیله روش رنگ آمیزی ائوزین- نگروزین ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد که اضافه کردن سطح تیماری 4 میلی لیتر بر دسی لیتر ازعصاره مرزه به رقیق کننده سیترات- زرده تخم مرغ، با کاهش آسیب های اکسیداتیو ناشی از فرایند انجماد می تواند زنده مانی اسپرم را بهبود دهد.

انجماد، استرس اکسیداتیو، عصاره مرزه، فعالیت آنتی اکسیدانی، زنده مانی