امین مقصودی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
رضا شهریاری - عضو هیات علمی، گروه کشاورزی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
محمد پازوکی - کارشناس، شرکت کیمیا سبزآور، تهران، ایران

بذرمال کردن به عنوان یک تکنیک برای جذب آب توسط بذر به منظور شروع وقایع اولیه جوانه زنی می باشد و فواید آن شامل افزایش جوانه زنی، سرعت جوانه زنی ، جوانه زنی در محدوده وسیعی از شرایط محیطی و بهبود رشد و بنیه گیاهچه می باشد. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر توام بذرمال کردن گندم رقم پیشگام با کیتوزان، هیومیک اسید و باسیلوس سوبتیلیس بر شاخص های جوانه زنی اجرا شد . تجزیه واریانس داده های به دست آمده نشان داد که اثر کیتوزان × هیومیک اسید × باسیلوس سوبتیلیس بر درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و متوسط جوانه زنی روزانه معنی دار بود؛ اما بر ضریب سرعت جوانه زنی تاثیری نداشتند. کاربرد دوجانبه هیومیک اسید و باسیلوس سوبتیلیس برای هیچکدام از صفات مورد مطالعه معنی دار نبود. لذا مقادیر مورد استفاده هیومیک اسید و باکتری بر کنش همدیگر تائیری نداشتند. بذرمال کردن گندم پیشگام با ترکیبی از باسیلوس سوبتیلیس، هیومیک اسید و 2 میلیلیتر در لیترکیتوزان با 96/7% جوانه زنی، 4/44 میانگین زمان جوانه زنی، 2/42 سرعت جوانه زنی و 24/17 متوسط جوانه زنی روزانه بیشترین مقادیر را ایجاد نمودند؛ بعداز این ترکیب تیماری استفاده از باسیلوس سوبتیلیس، هیومیک اسید و 4 میلیلیتر در لیتر کیتوزان با آن در یک کلاس آماری قرار گرفت. توصیه می شود گندمکاران عزیز قبل از کشت، بذور خود را با ترکیب 2 در هزار هیومیک اسید، 2 درهزار باسیلوس سوبتیلیس و 2 میلی لیتر در لیتر کیتوپلاس بذرمال نمایند.

کیتوزان، هیومیک اسید، باسیلوس سوبتیلیس، گندم، جوانه زنی