مهدی وارثی - کارشناس ارشد مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه هنر و معماری پارس، تهران، ایران
حمید رضا برادران شرکا - استاد گروه مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه هنر و معماری پارس، تهران، ایران

محیط ساخت وساز کنونی با توجه به تغییرات پی درپی شرایط کسب وکار در سطح جهانی و بازار به شدت رقابتی این روزها، به مراتب پیچیده تر از قبل است. در این میان، پروژه های ساختمانی توسط تعداد قابل توجهی از ذینفعان داخلی و خارجی، سرانجام می گیرند که ممکن است شامل مشتریان و کاربران نهایی، طراحان، مشاوران، پیمانکاران، مقامات دولتی، جامعه محلی، محیط اجرا و غیره باشند؛ که پایگاه های سیاسی، اجتمایی، اقتصادی و فرهنگی متفاوتی دارند و هرکدام از آن ها دارای اهداف، ارزش ها، منافع و نقش هایمنحصربه فردی هستند. پروژه های ساختمانی، تاثیر معنی داری در محیط و مردم اطرا، خود به جای می گذارند و درعین حال، از آن ها تاثیر می پذیرند. شناخت ذینفعان متعدد آن ها، اینکه کدام یک به ینوان حامی در راستای منافع پروژه گام برمی دارند؛ یا کدام یک مخالف پروژه بوده و تاثیر منفی بر آن دارند؛ در موفقیت یا شکست پروژه ها نقش بسزایی ایفا می کند. در این پژوهش ابتدا ذینفعان کلیدی پروژه های ساختمانی اعم از مالک/کارفرما، مدیر پروژه، پیمانکار/ مجری، مشاور/ ناظر و سایر ذینفعان مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس ارزش های مطلوب در چهار مرحله مختلف عملیاتی، مبحث ارتباطات، پاسخ گویی اجتمایی و حیطه مدیریت ذینفعان پروژه از منظر ذینفعان مذکور تبیین گشت. با توجه به نتایج تحلیل داده ها، در مرحله یملیاتی پروژه سودآوری و برگشت سرمایه بالاترین اولویت را برای ذینفعان کلیدی پروژه های ساختمانی دارد و پس ازآن اطمینان از حصول اهداف پروژه و هزینه می باشد . در مبحث برنامه ریزی پروژه تعامل با ذینفعان ، تعهد و اعتماد به ترتیب سه اولویت برتر ذینفعان هستند. در مقوله پاسخ گویی اجتماعی پروژه، ذینفعان حفاظت از حقوق کارگران را اولویت اول خود و با اندک تفاوتی رعایت قانون و مقررات را اولویت دوم خود و تاثیرات پروژه را سومین اولویت خود ذکر کردند. در مرحله مدیریت ذینفعان، مطابق ارزیابی و تجزیه و تحلیل های صورت پذیرفته شناسایی و آنالیز ذینفعان رتبه نخست انتخاب ذینفعان را به خود اختصاص داده است و اولویت های دوم و سوم به ترتیب رضایت ذینفعان و مدیریت ارزش های مطلوب ذینفعان می باشند.

انتظارات ذینفعان کلیدی، ارزش از منظر ذینفعان کلیدی، شناسایی ذینفعان، طبقه بندی ذینفعان ، پروژه های ساختمانی