حسن مروتی - ۱گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سارا فلاح - ۱گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهزاد مصباح - ۲گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
زهرا مینوش سیاوش حقیقی - ۳گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

زمینه مطالعه: آبشش یکی از اندام های مهم ماهی ها است که در ماهیان مختلف دارای عملکرد های مختلفی به خصوص تبادل گازهای تنفسی و فرایند های فیزیولوژیکی مهمی  مانند تنظیم اسمزی، تنظیم یونی، دفع فرآورده های نیتروژنی و تعادل اسید و باز می باشد. هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین و شناسایی ساختار بافت شناسی و هیستومتری آبشش ماهی کپور نقره ای بالغ و نالغ انجام گرفت. روش کار: جهت مطالعه هیستومتریک، از آبشش ماهیان بالغ و نابالغ نمونه هایی به ضخامت حداکثر cm 5/0 برداشته و پس از ثبوت در فرمالین 10% و طی مراحل معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت µ 5 تا µ 6 تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و پریودیک اسید شیف قرار گرفتند. نتایج: در این پژوهش آبشش 10 قطعه ماهی کپور نقره ای نابالغ با میانگین طول کل بدن cm 36/0 ± 95/10 و میانگین وزنی g 08/1 ± 02/12 و 10 قطعه ماهی کپور نقره ای بالغ با میانگین طول کل بدن cm 07/1 ± 40/41 و میانگین وزنی g 6/66 ± 1050 با حدود سنی 7 ماه مورد مطالعه قرار گرفتند. آبشش ماهیان در حالت ماکروسکوپی از 4 جفت کمان آبششی تشکیل شده که در محفظه آبششی و در طرفین سر ماهی قرار دارد و در حالت تازه به رنگ قرمز روشن می باشد. براساس نتایج میکرومتریک ضخامت بافت پوششی لاملای اولیه و خارهای آبششی در سمت راست و چپ در همه قسمتهایی که مورد مطالعه قرار گرفت در بالغین و  نابالغین دارای تفاوت معنی داری نبود، تنها ضخامت بافت پوششی خار آبششی در قسمت نوک خار در بالغین بیشتر از نابالغین بود. تعداد منافذ خار آبششی با افزایش وزن ماهی کاهش یافته و اندازه آن ها بزرگتر می شود. همچنین در ماهیان بالغ تعداد سلول های موکوسی در قسمت چماقی شکل و در نابالغین در بدنه لاملای اولیه بیشتر از سایر قسمت ها مشاهده گردید، که نشان دهنده ترشح موکوس بیشتری در این ناحیه می باشد. نتیجه گیری نهایی: بافت پوششی و لاملاهای این ماهی تفاوتی با سایر ماهیان هم خانواده خود نداشت تنها تفاوت در اندازه و شکل خارهای آبششی می باشد.  

هیستومتریک, ماهی کپور نقره ای, آبشش, بالغ, نابالغ