فاطمه اصل دهقان - کارشناس ارشد مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
حمید رضاییان - استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
سیمین حسینیان - استاد گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

این پژوهش با هدف بررسی نقش انعطاف­پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادران در پیش­بینی خودکارآمدی نوجوانان انجام شد. پژوهش، توصیفی و از نوع  همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش­آموزان دبیرستانهای شهر تهران بود که از میان آنها 255 دانش­آموز به شیوه نمونه­گیری چند مرحله­ای انتخاب شدند و به همراه مادرانشان در این پژوهش شرکت کردند. دانش­آموزان به پرسشنامه انعطاف­پذیری خانواده (شاکری، 1382) و خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1986) پاسخ دادند و مادران پرسشنامه برگه کوتاه تمایزیافتگی (دریک، 2011) را تکمیل کردند. داده­ها با استفاده از ماتریس همبستگی و رگرسیون گام­به­گام با نرم­افزار spss 22 مورد تحلیل قرار گرفت. ماتریس همبستگی پیرسون نشان داد انعطاف­پذیری خانواده با خودکارآمدی فرزندان رابطه مثبت و معنادار دارد (r=0.48, p<0.01). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد انعطاف­پذیری به­طور مستقیم و مولفه گسلش عاطفی مادر به طور معکوس قادر به پیش­بینی 29/0 از تغییرات خودکارآمدی دختران هستند. انعطاف­پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادر و مولفه­های آن در پیش­بینی خودکارآمدی پسران نقش نداشتند. بنابراین نتایج، خانواده در شکل­گیری خودکارآمدی نوجوانان بویژه دختران نقش مهمی ایفا می­کند.

انعطاف پذیری خانواده, تمایزیافتگی, خودکارآمدی, نوجوان