مرتضی شیرودی

انسان شناسی سیاسی، مفهومی شناخته شده ای است اما رابطه انسان و قدرت در قواره انسان شناسی که نام انسان شناسی سیاسی به خود می گیرد، مساله ای است که سئوال اصلی مقاله حاضر که چه تصویری از رابطه انسان و قدرت در پهنای تاریخ ایران معاصر وجود دارد را تشکیل می دهد. درک این رابطه، در گرو بررسی نگاه مکتب ها و شاخص های فکری عمده دوره معاصر به انسان و قدرت به مثابه اصلی ترین موضوع علم سیاست است. بی شک بررسی همه شخصیت های موثر، نه میسر است و نه لازم بلکه تنها بررسی تعدادی از آن ها می تواند ما را به هدف نزدیک کند،هدف نیز، تنها تبیین دیدگاه ها و یا طرح مجدد آن ها نیست بلکه بررسی مجدد آن ها ما را به سوی یافته اصلی مقاله هدایت می کند که عبارت است از این که انسان شناسی های ناسیونال-لیبرال،سوسیال-مارکسی اغلب بر جهان آگاهی و کمتر بر خودآگاهی آن هم از جنس طبقاتی،دکارتی یا ملی استوار است در حالی که خودآگاهی اسلامی-انقلابی دوره معاصر بر آمده از خودآگاهی خلقی تا خودآگاهی حقی امتداد می یابد و از این رو، سیاست را به عنوان موجودی عجین شده با ذات انسان، تفسیر می کند.

انسان،قدرت،سیاست،انسان شناسی سیاسی و تاریخ معاصر ایران