هادی آجیلی - استادیار، روابط بین الملل، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
مهدی رضایی - دکتری روابط بین الملل، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

هدف این پژوهش بررسی انگاره ها و ایده آل های نظریه رادیکال در اقتصاد سیاسی جهانی با تاکید بر محور توسعه است. بنابراین، پرسش اصلی این نوشتار ماهیت و چیستی مفهوم توسعه در رویکردهای متنوع رادیکالیسم نظیر مطالعات استعمار و امپریالیزم، نظریه وابستگی، نئوکلونیالیزم، جهانی شدن و تطورات مفهوم توسعه در هر یک از این نظریات است. یافته های این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و داده ها به روش کتابخانه ای گردآوری شده اند، نشان می دهد، در تمام  نظریات، ارتباط و پیوندی ناگسستنی میان دینامیزم های نظام سرمایه داری و کارکردهای آن با مفهوم توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی در سطوح مختلف ملی، بین المللی و جهانی مطرح شده است که در تمامی آنها ویژگی های ذاتی نظام سرمایه داری کمابیش استثمار، نابرابری، و روابط غیرانسانی توصیف شده است. در حالی که درک ایده آل های رادیکالیست ها در نظریه رادیکالیسم در اقتصاد سیاسی جهانی یا روابط بین الملل پیچیدگی های فلسفی زیادی دارد، اما این ادبیات پیچیده در جهت نفی انسان ایده آل غربی به عنوان محور توسعه و تاکید بر نسبی بودن و بومی بودن ایده آل های جوامع مختلف در ارتباط با موضوع توسعه است. مفهوم توسعه  به عنوان چگونگی ساختن جامعه ای برابر از لحاظ روابط اقتصادی و تولیدی دیگر در مرکز توجه رادیکال ها قرار ندارد، بلکه آنچه اهمیت دارد تاکید بر انسانی تر نمودن مناسبات موجود در همه سطوح است. رادیکال ها اگرچه در توسعه و ترویج ادبیات و فلسفه  مرتبط با مباحث توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی نقش مهم و کلیدی داشته اند، اما واقعیت آن است که آنها عملا نتوانسته اند نمونه ای از یک مدل توسعه مبتنی بر آراء و مفروضات واقعی خود در سطح ملی و جهانی ارائه دهند.

توسعه, رادیکالیسم, اقتصاد سیاسی, مارکسیسم