بهروز زارع - کارشناسی ارشد گروه فقه و حقوق جزا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران
نبی خداکرمی - استادیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران

امروزه حق دادخواهی به عنوان جزئی از حقوق و آزادی های اساسی فردی و لازمه حمایت از حق حیات، مورد توجه اسناد معتبر بین المللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و همچنین قوانین اساسی کشورها می باشد. قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز اگرچه در قانون اساسی از حق بر دادخواهی غافل نمانده است، لیکن برای تحقق کامل این حق بنیادین، موانع و محدودیت هایی وجود دارد. مقاله پیش رو قصد این دارد تا با بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در زمینه حق بر دادخواهی، ضمن بررسی این حق، مبانی عدم تکمیل این حق در حقوق موضوعه ایران را بررسی نماید. نتایج حاصل حاکی است اگر چه قانون اساسی با توجه به امور حقوق بشری، حق بر دادخواهی را مورد تصریح و تاکید قرار داده، لیکن قوانین موضوعه، بدون توجه به قانون اساسی، تا حدودی مانع جدی در تحقق کامل این حقوق در کشور شده اند.علاوه بر این امر برخی از موانع حقوقی و غیرحقوقی نیز مانع اجرای حق بر دادخواهی در نظام حقوقی ایران می باشند.

حق دادخواهی، قانون اساسی، حقوق شهروندی، دادرسی عادلانه