مژگان فتاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه کردستان، سنندج
یاور وفایی - استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه کردستان، سنندج
فرزاد نظری - استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه کردستان، سنندج

خانواده ثعلبیان، یکی از بزرگترین خانواده های گیاهان گلدار با بیش از 880 جنس و حدود 26000 گونه میباشد، که بسیاری از آنها به صورت وحشی در سراسر جهان رشد میکنند. تقریبا هر ساله 800 گونه شناسایی شده و به فهرست این خانواده اضافه میشوند. تحقیقات در این زمینه ادامه داشته و تعداد گونه های این خانواده به 30000 مورد رسیده است .(Dressler, 1982) در آسیای صغیر، غده های خشک شده با نام ثعلب شناخته میشوند. ثعلب از کلمه عربی Sahalb به معنی غده های خشک شده این گونه های خاکزی گرفته شده اس که پودر شده و از آن نوعی شربت گرانقیمت به دست می آید. ثعلب در تولید بستنی، شیرینی جات و نوشیدنی ها استفاده میشود .(Ece Tamer et al., 2006) گونه های ثعلب در ایران شامل 46 گونه و زیرگونه میباشند که 30 گونه و زیرگونه قابلیت تولید غده زیرزمینی را دارا میباشند. از بین این 30 گونه حدود 16 گونه برای برداشت غده مورد بهرهبرداری قرار میگیرند .(Ghorbani et al., 2017) بذر در ثعلبها ریز، فاقد آندوسپرم و دارای جنین نابالغ هستند که به تعداد بسیار زیادی در کپسولها تولید میشوند و جوانهزنی آنها در طبیعت بسیار دشوار، آهسته، طولانی و وابسته به قارچهای همزیست است. چرخه زندگی ثعلبها در شر ایط طبیعی بسیار طولانی است و حدود پنج تا ده سال طول میکشد تا رشد کنند، گل دهند و بذر تولید کنند. این نرخ تکثیر پایین، نیاز به راهکاری کارآمد برای حفاظت از ارکیده ها را ضروری میکند .(Rasmussen et al., 2015) بذر و پوشش آن در بین گونه های خانواده ثعلبیان از نظر اندازه، شکل، رنگ و نسبت بین ابعاد متفاوت میباشد. در این ارتباط، میکروسکوپ ثعلبهای خاکزی، میکروسکوپ الکترونی روبشی، ریخت شناسی گرفتند.

ثعلب های خاکزی، میکروسکوپ الکترونی روبشی، ریخت شناسی