شهلا رضایی - کارشناسی ارشد الهیات

دانش اخلاق به حوزه های مختلف توصیفی و توصیه ای در زمینه مباحث معرفت شناختی٬ منطقی و ارزشی می پردازد. یکی از مباحث مهم در کلام جدید و نیز حوزه فلسفه اخلاق٬ دین و اخلاق و ارتباط این دو می باشد. علم اخلاق و دین عبارت است از بینش ها٬ منش ها و کنش هایی که بیانگر نجات و سعادت انسانی هستند. تبیین جایگاه و ارتباط اخلاق با سایر معارف بشری و الهی٬ تداخل یا همپوشی این دو حوزه و فهم درست این دو از مسائلی است که بحث های فراوانی را بر انگیخته است.این رابطه از دیرباز در حوزه رفتار انسان قرار گرفته و از انواع ارتباط مفهومی٬ حکمی٬ معرفتی٬ انگیزشی٬ تضمینی٬ ذاتی٬ منطقی٬ هستی شناختی و غایت شناختی میان دین و اخلاق سخن گفته می شود. اما می توان با نگاه کردن به سر منشأها و خاستگاه های دین و اخلاق به رابطه این دو در خاستگاه هایشان و نسبت هایی که برقرار می کنند از این طریق پی برد.هدف این است که ارتباط دین و اخلاق را در زندگی انسان بیابیم و بدانیم چگونه دین و اخلاق می توانند انسان را در دستیابی به اهدافش یاری کنند٬ زیرا اخلاق و دین از ابتدای زندگی آدمی همواره از موضوعاتی بوده اند که نقش هدایت گری را ایفا نموده اند٬ اهمیت و ضرورت شناخت درست ارتباط دین و اخلاق از همین امر نشأت می گیرد و اکثر صاحب نظران عرصه فلسفه دین و مباحث اخلاقی به آن پرداخته اند و ارتباط دین و اخلاق را به تصویر کشیده اند و مواضع خود را بیان نموده اند. در تبیین ارتباط آن دو٬ سه رویکرد وجود دارد که عبارتند از: تباین٬ اتحاد و تعامل.نگارنده با بیان خاستگاه دین و اخلاق به ریشه ی این رویکردها پرداخته و خاستگاه دین و اخلاق از دیدگاه اسلام را در این زمینه بیان می دارد و بنابر مبانی انسان شناسی اسلامی رابطه فرد-خدا پایه رشد وسلامت روانی فرد را در تمامی مراحل زندگی تشکیل می دهد. در نتیحه از این طریق او به آرامش قلبی و روانی دست میابد و باعث اصلاح امراض نفسانی اومی گردد وتوسط انجام عبادت که در دین سفارش شده او را فردی آرامتر امیدوارتر و شادتر برای حضور در اجتماع و خانواده می سازد.

دین، اخلاق، رابطه، خاستگاه