امیر کاویان - مهندس عمران ، امور آب و فاضلاب روستایی شهرستان میاندورود

این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، با استناد به آمارها و داده های عینی و در چارچوب نظریه واقع گرایی، به دنبال بررسی بحران آب و لزوم بهره وری آب کشاورزی می پردازد.امروزه دسترسی به منابع آب،مخصوصا آب شیرین از مسائل بسیار مهم در مورد بیشتر کشورها از جمله کشور عزیزمان ایران می باشد.بحران آب در گذشته به علت جمعیت کم به اندازه زمان حال محسوس نبود ولی با افزایش چشمگیر جمعیت کره زمین و بهره برداری بی رویه از منابع محیط زیست برای تامین نیازهای اقتصادی تاثیر خود را بر محیط زیست و از جمله منابع آب بر جای گذاشته است. منابع آب به عنوان یک موضوع با اهمیت در صحنه سیاست داخلی کشورها به ویژه در مناطق خشک و کم آب جهان نظیر خاورمیانه از دیرباز مطرح بوده و همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است. متاسفانه در زمینه طرحهای توسعه منابع آب و لزوم بکارگیری تکنیک های علمی تصمیم گیری در انتخاب مناسب ترین و اقتصادی ترین گزینه جهت شروع عملیات اجرایی برای هر پروژه، تحقیقات کاملی صورت نگرفته است .در فرایند طرحهای توسعه منابع آب، کشاورزان به عنوان سرمایه گذار محسوب می شوند و اگر گزینه ای نامناسب برای شروع عملیات اجرائی انتخاب شود، ممکن است عواقب منفی ناشی از اجرای آن بیشتر از آثار مثبت آن بوده و مشکلات اجتماعی و سیاسی فراوانی در مناطق محل اجرای این طرحها به وجود آورد. کارشناسان امور آب پیش بینی می کنند در آیندهای نه چندان دور تنش ها، درگیری های ملی، منطقه ای و بین المللی بر سر مسئله آب بیشتر خواهد شد و از آنجا که همگان به آب شیرین و پاک نیاز دارند، دور از ذهن نخواهد بود که جنگ های آینده جهان بر سر منابع آب صورت گیرد .در 50 سال گذشته 37 مورد خشونت بین کشورها بر سر آب گزارش شده است که همه آنها به جز 7 مورد مربوط به منطقه خاورمیانه می باشد .چنان که طبق اعلام مطالعات سازمان ملل متحد کمبود آب،بحرانی حاد در سراسر خاورمیانه میباشد .بحرانی که تنها از طریق اعمال برنامه ریزی های کلان و واقع بینانه و مبتنی بر تعاملات بین المللی و با استفاده از تمامی امکانات و ظرفیت ها قابل کنترل خواهد بود .این مقاله با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به مطالعه وضعیت و ابعاد بحران آب در کشور عزیزمان و چالشها و راهکارهای حل این مسئله پرداخته است .با توجه به نتایچ بدست آمده آنچه ضروری می نماید، ایجاد یک برنامه و اقدام جهانی به منظور تضمین دسترسی به آب سالم برای همه جهانیان است .همچنین تدوین سیاستهای ملی و منطقه ای و افزایش کمکهای بین المللی و مشارکت های مردمی به کشورهای درحال توسعه و توسعه نیافته به ویژه در منطقه خاورمیانه که با معضل کم آبی مواجه اند، در کنار این برنامه جهانی جهت حل این معضل بسیار موثر خواهد بود.

منابع آب، بحران آب، مشارکت مردمی- چالشها و راهکارها