نسرین یاوری - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
سید یعقوب صادقیان - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
محمود مصباح - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
عبدالرسول غفاری جهرمی - کارشناس ارشد بخش آمار و کامپیوتر- موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

چغندرقند یک گیاه ترجیحا دگرگشن و در بسیاری موارد خود نابارور است که با ازدیاد غیرجنسی یا رویشی آن،  میتوان بوته های مشابه بوته اولیه تولید نمود. ریزازدیادی کلونی چغندرقند با استفاده از بافت مریستمی ساقه گلدهنده جوان انجام می گیرد. ریز نمونههای مریستمی از  ساقه گلدهنده بوته های نرعقیم چغندرقند تهیه و در شرایط استریل کشت گردید. دو محیط کشت پایه PGoB حاوی ترکیب هورمونی IBA, NAA و BA به ترتیب در مقادیر 1/0، 1/0 و یک میلیگرم/ لیتر و ترکیب هورمونی NAA, GA3 و BA  به ترتیب در مقادیر 1، 1/0 و 5/0میلیگرم/ لیتر از نظر ازدیاد ریزجوانه در  سه ژنوتیپ شماره 463، 445 و 428  پس از مدت30،20 و 10 روز از آغاز کشت و در پایان چرخه ازدیاد در مرحله جداسازی برای انتقال به محیط ریشهزایی مورد مقایسه قرارگرفت. آزمایش در هشت تکرار هر یک شامل یک ظرف کشت در طرح بلوک های کامل تصادفی در یک آزمایش اسپلیت- فاکتوریل انجام گردید. زمان کرتهای اصلی و ترکیب ژنوتیپ و محیط در کرت های فرعی منظور شد. میانگین تیمارها به صورت فاکتوریل دو عاملی در زمان، با روش دانکن مقایسه گردید. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که کلیه فاکتورها (زمان، محیط و ژنوتیپ) دارای اثر معنیدار هستند. دو ژنوتیپ برتر(445 و 428) از نظر تولید ریزجوانه در یک گروه قرارگرفتند. محیط دو نسبت به محیط یک با تولید ریزجوانه بیشتر، برتر بود و این امر نمایانگر نقش ترکیب هورمونی در محیط کشت ازدیاد ریزجوانه ها میباشد. در اجرای این پژوهش طراحی و ساخت یک دستگاه آب کشت مجهز به سیستم هوارسانی انجام شد و ریزگیاهچههای چغندرقند در شرایط ایجاد شده در سیستم آب کشت توانایی رشد فتواتوتروفیک را باز یافتند.

آب کشت, تطبیق پذیری, چغندرقند, ریزازدیادکلونی