ایرج اخلاقی - کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب، سازه های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
جواد پارسا - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
فرزین سلماسی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

این پژوهش با هدف بررسی وضعیت رسوب و رسوب گذاری در رودخانه شاهپور واقع در شهرستان دشتستان استان بوشهر، تعیین میزان، مکان و زمان برداشت شن و ماسه از این رودخانه مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از گردآوری داده های پایه شامل داده های مربوط به شکل هندسی رودخانه، داده های مربوط به مواد رسوبی و دانه بندی بستر و مواد معلق رودخانه و داده های دبی جریان رودخانه در بازه مورد نظر، با بهره گیری از نرم افزار HEC-RAS تجزیه و تحلیل انجام شده است. در پایان، مکان و زمان برداشت شن و ماسه از رودخانه، نمودار تغییرات تراز بستر و بررسی شرایط زیست محیطی در مدت زمان 6 سال، پس از بهره برداری از سد مخزنی رئیسعلی دلواری به دست آمده است. بهترین مکان برای برداشت شن و ماسه کیلومتر 0/228 تا 3/384 به طول تقریبی 3 کیلومتر از پاییندست بازه انتخاب گردید. بیشترین عمق برداشت شن و ماسه نیز در محدوده های مشخص شده، 30 سانتیمتر تعیین شد. با توجه به مدیریت برداشت شن و ماسه از رودخانه پس از تعیین مکان، زمان و میزان برداشت مصالح، اثرات مثبت و منفی زیست محیطی کارگاه های برداشت مصالح بر رودخانه بیان شده است.

رودخانه، برداشت، شن و ماسه، مدلسازی، محیط زیست، .HEC-GeoRAS