پروین شرایعی - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، مشهد
الهام آذرپژوه - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، مشهد
افسانه عظیمی محله - دانش آموخته مقطع دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، گروه علوم و صنایع غذایی، سبزوار، ایران

پژوهش با هدف بررسی تاثیر فرآیندهای نوین استخراج (فراصوت و میدان پالس الکتریکی) بر ترکیبات موثر وخواص آنتی اکسیدانی عصاره گیاه پونه سای بینالودی انجام شد. بدین منظور، عصاره اتانولی با کمک فرآیند فراصوتبا فرکانس 24 کیلوهرتز (زمان صوت دهی: 5، 10 و 15 دقیقه؛ شدت صوت دهی: 0، 20، 60 و 100 درصد؛ دما: 25،35 و 45 درجه سلسیوس) و با کمک فرآیند میدان پالس الکتریکی (ولتاژ 2000، 4000 و 6000 ولت و تعداد پالس40، 50، 60) در مقایسه با روش مرسوم (روش ماسراسیون) استخراج شد. طراحی آزمایش با استفاده از نرم افزار سطحپاسخ و طرح مرکب مرکزی محوری انجام گرفت. بر روی عصاره استخراج شده آزمون های تعیین مقدار راندماناستخراج، تعیین میزان ترکیبات فنلی کل، قدرت احیاءکنندگی آهن سه ظرفیتی و قدرت گیرندگی رادیکال آزاد انجامشد. پس از تجزیه و تحلیل آماری مقدار راندمان استخراج، میزان ترکیبات فنلی و خواص آنتی اکسیدانی عصاره اتانولیحاصل از روش های نوین استخراج، اختلاف معنی داری با نمونه شاهد داشتند و استخراج ترکیبات موثره را بهبود دادندو شرایط بهینه استخراج با کمک میدان پالس الکتریک، ولتاژ 6000 ولت و تعداد پالس 60 عدد تعیین شد. تحت اینشرایط راندمان استخراج، میزان ترکیبات فنلی کل، قدرت احیاء کنندگی آهن سه ظرفیتی و قدرت گیرندگی رادیکالآزاد به ترتیب 11/36 درصد، 417/85 میلیگرم بر گرم، 1688/53 میکرومول آهن دوظرفیتی بر لیتر و 0/32 میلی گرمبر میلی لیترحاصل شد. استخراج و آنالیز عصاره در نقطه بهینه نتایج به دست آمده را تایید نمود.

میدان پالس الکتریک، فراصوت دهی، استخراج، ترکیبات فنلی،گیاه پونه سای بینالودی