رژینا تمنائی فر - گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، ایران
روژین تفقدی - گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، ایران
زهرا بیگ محمدی - باشگاه پژوهشکران جوان و نخبگان، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، ایران

اسپیرولینا پلاتنسیس جلبکی تک سلولی، فتوسنتز کننده، متعلق به خانواده سیانوباکترها و دارای قابلیت رشدطبیعی در دریاچه های گرمسیری و قلیایی آمریکا، آسیا و آفریقای مرکزی است و به عنوان مکمل در صنعت غذا موردتوجه است. این ریز جلبک دارای حاوی پروتئین (55-70%)، پلی ساکارید (15-25%)، لیپید کل (5-6%)، نوکلئیکاسید (6-13%)، مواد معدنی (2/4%-2/8) است. اسپیرولینا یک منبع عالی از ویتامین های محلول در چربی مانند A ،K و ویتامین های گروه B و عناصری چون کلسیم، پتاسیم، منیزیوم، آهن، ید، سلنیوم، کرم، روی و منگنز)، و اسیدهایچرب ضروری شامل گاما-لینولئیک اسید، گلیسرولیپید، لیپوپلی ساکارید و سولفولیپید می باشد. ریزجلبک اسپیرولینامنبع غنی از رنگدانه های کلروفیل، بتاکاروتن، زانتوفیل و فیکوبیلین ها می باشد. رنگدانه فایکوسیانین موجود در اینریزجلبک سبز-آبی دارای ویژگی آنتی اکسیدانی اثبات شده و جایگزینی مناسب برای رنگدانه های مصنوعی و تجاریاست. هضم آسان اسپیرولینا ناشی از فقدان سلولز در دیواره سلولی است که سایر ریزجلبک ها این مزیت هستند. بهعلت قابلیت جذب بالای مواد مغذی به ویژه مواد معدنی، استفاده از آن در رژیم غذایی زنان باردار و افراد مبتلا بهسوء تغذیه توصیه شده است. سازمان جهانی بهداشت از اسپیرولینا به عنوان برترین ماده غذایی بر روی زمین یاد کردهاست و سازمان فضایی آمریکا از اسپیرولینا به عنوان غذای فشرده در سفره های فضایی استفاده می کند. اثراتچشمگیر و اثبات شده این ریزجلبک، آن را گزینه مناسبی برای استفاده در صنایع دارویی کرده است که از این بینمیتوان کاهش میزان کلسترول خون، محافظت در برابر بیماری های قلبی-عروقی و بعضی سرطان ها، تقویت سیستمایمنی، برطرف نمودن سوءتغذیه در کودکان بدون عوارض جانبی، جلوگیری از آسیب های ناشی از سموم برای اعضایحیاتی بدن مثل کبد، قلب و کلیه، افزایش لاکتوباسیل های روده، و جلوگیری از رشد برخی باکتری های پاتوژن دربدن را نام برد. ایجاد ویژگی های رئولوژیکی مطلوب در فرآورده های غذایی موجبات استفاده از این ریز جلبک درصنعت غذا را نیز فراهم آورده است که به طور کلی میتوان به غنیسازی، بهبود پارامترهای کیفی، ایجاد رنگ پایدارو پذیرش بهتر محصول اشاره کرد. در حال حاضر این ریزجلبک به صورت پودر، قرص و مکمل های غذایی مورداستفاده قرار می گیرد و مورد تایید سازمان های جهانی WHO و FDA بوده و در لیست GRASS ثبت شده است.انتظار می رود پیشروی تحقیقات و بهره جویی از اسپیرولینا بتواند راهی مناسب برای پاسخگویی به نیاز و تقاضا برایفرآورده های سلامتی بخش باشد.

اسپیرولینا پلاتنسیس، ریز جلبک، غنیسازی، صنایع غذایی، صنایع دارویی