شیما بابائی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران.
مریم ده بزرگی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران.
سعید حکیمی آسیابر - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد واحد لاهیجان، گیلان.
امین حسینی اصل - مرکز مطالعات سنجش از دور وGISدانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

یکی از روشهای بررسی فعالیت زمین ساختی در یک منطقه، مطالعه نیمرخ طولی رودخانه ها میباشد. نیمرخ طولی رودخانه ها میتوانند نشاندهنده فعالیت اخیر ساختارهای یک منطقه باشند. در این پژوهش به بررسی و مطالعه تاثیر زمین ساخت فعال بر نیمرخ طولی رودخانه در البرز مرکزی پرداخته شده است. جهت انجام این پژوهش، نیمرخ طولی و مقادیر شاخصهای شیب نرمال((KSn و تقعر ( ) برای هر رودخانه با استفاده از مدل رقومیارتفاعی (DEM) در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزار متلب (MATLAB) استخراج گردید. سپس گسلها و تغییرات سنگشناسی در طول رود در نیمرخ طولی مشخص شد و با انجام پیمایشهای صحرایی، تاثیر آن بر رودخانه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشاندهنده تاثیر بالای فعالیت زمین ساختی بر رودخانه های گستره مورد مطالعه به ویژه گسلهای خزر، شمال البرز، بلده، گلندرود شمالی و جنوبی و همچنین گسلهای جنوب خاوری گستره مورد مطالعه است. در نیمرخهای طولی که گسلهای فعال و مهم منطقه قرار دارند، علاوه بر اینکه شاخص شیب نرمال (KSn) و میزان تقعر ( ) نشاندهنده فعالیت زمین ساختی اخیر این گسلها است، قرارگیری رودشکنها در محل تلاقی رود با گسلها نیز تاییدکننده این امر است. نتایج حاصل با شواهد زمینریختی حاصل از مشاهدات صحرایی مطابقت دارد و تایید کننده تاثیر فرآیند زمین ساختی اخیر بر رودخانه های گستره مورد مطالعه است.

فعالیت زمین ساختی، نیمرخ طولی رودخانه،گسل، البرز مرکزی