محمدامیر حق شناسی - دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه قم

این نوشتار به دنبال آن است تا نظریه علامه شهید استاد مطهری در مورد جهاد ابتدائی را که در حاشیه دفاع از این امر مقدس در مقابل عالمان مغرب زمین و بعضی روشن فکران جهان اسلام مطرح کرده بودند را تبیین کند. ایشان در نظریه خویش بیان میدارند که تشریع حکم جهاد ابتدائی از طرف شارع مقدس نه تنها دلالت بر خشونت آمیز بودن اسلام ندارد، بلکه با در نظر گرفتن جهات گوناگون فردی و اجتماعی در دو عرصه ی معنویت و مادیت، این حکم وضع شده است تا سد باب خشونت و اکراه در دین و عقیده باشد. از این رو ابتدا به صورت مختصر فلسفه احکام جزایی از منظر ایشان را بررسی کرده ایم و بعد از آن با بیانی کلی و کوتاه به انعکاس حکم جهاد در عالم مسیحیت از منظر علامه شهید پرداخته ایم و در آخر با لحاظ کردن اشکالات وارده از سوی مسیحیان و با تکیه بر نظریه و آراء آن استاد شهید، به تبیین و توجیه جهاد تحت پنج عنوان به نوشتار پیش رو خاتمه داده ایم. آن پنج عنوان عبارتند از: 1 . تقیید اطلاق آیات جهاد ابتدائی به جهاد با جنگ افروزان، دفاع از حقوق بشر، نفی اکراه در پذیرش اسلام، توصیه به صلح و مدارا و رفع فتنه. 2 . عرضی انگاری جهاد و خشونت. 3 . جهاد؛ ضرورت انکار ناپذیر دین اجتماعی. 4 . برگشت جهاد به دفاع از اسلام. 5 . اختصاص جهاد به عصر حضور معصوم.

مرتضی مطهری، اسلام، احکام اجتماعی، جهاد ابتدائی