طیبه روشن - گروه محیط زیست، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مریم ایلانلو - گروه جغرافیا، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر ، ایران

رشد جمعیت شهرنشین و افزایش مهاجرت به شهرها، منجر به توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، کاهش سطح رفاه انسانی، نیل به سمت حومه نشینی و بروز مشکلات فراوان برای مدیران مختلف شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است و مجموعه این عوامل، سبب نگرانی های برنامه ریزان شهری شده است و زمینه مطالعه جدی مدیران، برنامه ریزان شهری و همچنین سیاست مداران را فراهم نموده است. هدف از این پژوهش سنجش میزان توسعه پایدار مناطق شهر قم با تاکید بر شاخص های زیست محیطی است. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی بوده و نوع تحقیق کاربردی است. در این پژوهش به تناسب شرایط و زمینه های مختلف در فرآیند پژوهش انتخاب و اتخاذ شده است. در مرحله نخست، به منظور کنکاش در مباحث نظری از روش سنتی مبتنی بر پژوهش در مطالعات انجام شده استفاده شد. در مرحله، برای توصیف و تبیین محدوده مطالعه از روش توصیفی استفاده گردید و سپس با استفاده از تحلیل داده های میدانی (مراجعه به سازمان ها ادارات مختلف به بررسی و تحلیل پراخته شده است. روشی که برای این تحقیق استفاده شده است، روش تاپسیس فازی است. در این تحقیق از 11 شاخص میزان مصرف انرژی های حامل (برق، آب، گاز و سوخت بنزین)، نرخ رشد واحدهای مسکونی، تغییر کاربری اراضی، تعداد جمعیت و خانوار، درصد واحد مسکونی کم دوام، آلودگی هوا، وجود کارخانه ها و صنایع، مناظر دارای ارزش گردشگری، میزان تولید زباله و میزان فضای سبز برای تعیین پایداری زیست محیطی مناطق شهر قم استفاده شده است. نتایج حاصل از رتبه بندی گزینه ها با تکنیک Topsis فازی حاکی از این است که منطقه 8 نسبت به سایر مناطق وضعیت بهتری به لحاظ زیست محیطی دارند و مناطق هفت و شش وضعیت نامناسب تری به نسبت سایر مناطق دارند

توسعه پایدار، مدیریت شهری، زیست محیطی، روش تاپسیس، شهر قم