رویا اعتصامیان - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه
اله بخش کاووسی - استادیار گروه معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه،

در قرن بیست و یکم موضوعات محیط آموزشی و تکنولوژی آموزشی تغییر و توسعه پیدا کردند. با بررسی پیشینه پژوهش پیرامون آموزش یادگیرنده محور مشخص شد که از دیدگاه پژوهشگران، آموزش دانش آموز محور از اهمیت بیشتری برخوردار گردید. تاثیر این شیوه آموزشی در یادگیری از جمله برمیزان خلاقیت و موفقیت های تحصیلی دانش آموزان مورد مطالعه قرار گرفتهاست. این تحقیق بر آن است که ویژگی های کالبدی فضای آموزش ابتدایی در جهت تحقق الگوی آموزش یادگیرنده محور را به دست آورد. لذا از مفاهیم روانشناسی محیطی به عنوان علمی که به مطالعه روانشناختی رفتار در محیط کالبدی زندگی روزمره میپردازد، جهت نیل به هدف تحقیق بهره گرفته میشود. یکی از مفاهیم مهم مرتبط با روانشناسی محیطی، نظریه قابلیت محیطی است، به این معنی که رفتار افراد در محیط متاثر از قابلیتها و انتخاب هایی است که در اختیار آنها قرار میدهد. این تحقیق با شناخت فعالیتها و نیازهای موجود در روش آموزشی یادگیرنده محور و قابلیت های مورد نیاز در این محیط و استفاده از مدل طراحی قابلیت محور و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در پی آن است تا ویژگی های کالبدی موثر در ایجاد محیط یادگیرنده محور را بهدست آوریم. فرضیه مطرح شده این است که ویژگی های کالبدی فضاهای غیررسمی مدارس در به کارگیری آموزش یادگیرنده محور موثر هستند. در ادامه سعی شده است تا فرضیه مطرح شده را با تحلیل اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه در نرم افزار Spss مورد ارزیابی قرار دهیم. نتایج پژوهش (موید این است) نشان میدهد که، مواردی از قبیل انعطاف پذیری، اجتماع پذیری و محرک بودن محیط، قابلیت هایی هستند که جهت طراحی محیط یادگیرندهمحور با استفاده از عوامل کالبدی باید در آن محیط ایجاد کرد و عوامل کالبدی همچون فرم، تناسبات، ارتفاع، ابعاد، سازماندهی فضایی، سازه، رنگ، عناصر طبیعی، ارتباط با فضای باز و مانند اینها در ایجاد این قابلیتها موثر میباشند و بین ویژگی های کالبدی فضاهای غیررسمی محیط آموزشی رابطه معنادار وجود دارد.

محیط، آموزش، یادگیرنده محور، قابلیت محیطی، روانشناسی محیط