زهرا سلیمانی صرمی - کارشناسی ارشد

اگر چه در ساختار یک خانه از ابتدا تا امروز اصول فنی و مهندسی با تکیه بر شناخت مواد و مصالح جغرافیای محیط معیار اصلی بوده است، لیکن از آنجا که آدمی در کنار نیازهای مادی و رفاهی هنرنمایی و ذوق و سلیقه خود را به منصه ظهور رسانده و جبین بناهای خود را به ژرفای خلاقیت های برگرفته از اندیشه و آرمان و فرهنگ خویش جلا داده است، در خانه سازی جهان اسلام فضاهای متنوع و عناصر موجود، ساختار خود را با جلای برگرفته از فرهنگ و رسوم اجتماع و در یک کلام دین مزین ساخت . حفظ حریم و قداست حضور مسلمانان در کنار هم موجب گردیده تا عناصری چون در، حیاط ، پشت بام دیوارهای بلند و ... با ویژگیهای خاصی ساخته و پرداخته شوند. در این مقاله تلاش گردیده تا ضمن بررسی کارکرد و ویژگی های عناصر مذکور در معماری رایج در سرزمینهای اسلامی نقش آنها در ایجاد سلسله مراتب فضایی و حفظ حرمت ومحرمیت خصوصی ترین و امن ترین حریم مسلمین (خانه) مورد مطالعه قرار گیرد.

سلسله مراتب فضایی، دستورات شرع مقدس، حرمت و محرمیت مسلمانان