سیده لیلا کاردان - کارشناس بهداشت پرستاری و مامایی، مرکز بهداشت شهرستان قوچان، جنب پل تاریخی اترک
معصومه لطیفی - مسئول واحد سلامت خانواده و جمعیت مرکز بهداشت قوچان
پرویز دلاور - معاون امور بهداشتی مرکز بهداشت شهرستان قوچان

مقدمه: نیمی از جمعیت کشور رازنان تشکیل می دهند وماماها یکی از مهمترین ارکان سلامت زنان ودختران بشمار می آیند ماماها از یک سو با ایفای نقش محوری خود در تامین سلامت بانوان و نوزادان، واز سوی دیگر بازویی پرتوان در اجرای طرح تحول نظام سلامت است که بدون همکاری ارزشمند و دلسوزانه ایشان، مسیر اعتلای سلامت مادر و نوزاد این چنین طی نمی شد. روش کار: جهت انجام این مطالعه متون، اسناد علمی و مقالات متعددی مورد بررسی قرار گرفته است که این مطالعه به بررسی و جایگاه ماما در نظام سلامت پرداخته است.. نتایج: وقتی از ماما سخن به میان می آید ناخودآگاه نگاه همه به سوی بیمارستان ها و زایشگاه می افتد ظاهرا فقط این ماماهای زایشگاه هستند که تمام مسئولیت سلامت زنان جامعه رابه عهده دارند در حالیکه اقدامات ماماها در حوزه بهداشت (درمراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی) بسیار فراتر و گسترده تر از بیمارستانو زایشگاه می باشد چرا که یک ماما در حوزه بهداشت علاوه بر مراقبت های پیش از بارداری، بارداری و پس از زایمان مشاوره های باروری سالم، معاینات میانسالان ،غربالگری پستان و سرویکس درمان بیماری های زنان ، مشاوره های شیردهی و... را به عهده دارند. همچنین در مراکز بهداشت ماماها یکی از ارکان مهم انتقال دانش به زنان و مادران باردار هستند محسوب می شوند. نتیجه گیری: ماماها در رسیدن به دستاوردهایی مانند کاهش مرگ زنان، نوزادان و کودکان کمتر از 5 سال، حذف کزاز نوزادان، کاهش سوء تغذیه مادران و کودکان، ترویج تغذیه با شیر مادر و واکسیناسیون، بزرگترین نقش را ایفا کردند. انتظار داریم باشناخت کافی از عملکرد ماما ها تنها به مراقبت مادران باردار و زایمان تمرکز نشود و در حوزه های متفاوت به نقش این قشر در بهداشت و سلامت جامعه توجه شود. و با توجه به مقابله با پیری جامعه می توان با برنامه ریزی دقیق از توان این قشر از جامعه استفاده بیشتری نمود.

ماما، بهداشت، جامعه، سلامت