منصور قلی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی، کلیبر، ایران
احمد افکاری - استادیار فیزیولوژی گیاهی، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی کلیبر، ایران

بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزا در منطقه بیله سوار، مطالعه ای به صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1397-98 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در 3 سطح 60)، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس آ،) به عنوان عامل اصلی، 3 رقم کلزا (آر.جی.اس، هایولا 420 و ساریگل) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که اثرات ساده تنش و ارقام بر تمام صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اما اثر متقابل ارقام و تنش فقط بر عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد معنیدار و بر سایر صفات اثر معنیداری نداشتند. نتایج مقایسه میانگین برهمکنش تنش خشکی و ارقام نشان داد که بیشترین بیشترین مقدار عملکرد دانه 4593/62) کیلوگرم در هکتار) به تیمارهای 60) میلیمتر تبخیر و 60 میلیمتر تبخیر و رقم هایولا (420 اختصاص یافت. کمترین میزان عملکرد دانه 1916/94) کیلوگرم در هکتار) به تیمارهای 120) میلیمتر تبخیر و رقم ساریگل) اختصاص یافت. مقایسه میانگین تیمارها مشخص نمود که با افزایش تنش خشکی وزن هزار دانه، تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین کاهش یافت. بنابراین بیشترین وزن هزار دانه 4/28) گرم)، تعداد خورجین در بوته (471/49) و تعداد دانه در خورجین (28/39) مربوط به سطح 60 میلیمتر تبخیر بود. در سه رقم مورد ارزیابی رقم هایولا 420 بیشترین مقدار عملکرد و اجزای عملکرد را دارا بود.

تنش خشکی، عملکرد دانه، کلزا و وزن هزار دانه.