بررسی جایگاه موسیقی در دوره های تاریخی ایران و بازتاب آن در نگارگری ایرانی از تمدن عیلامیان تا پایان صفوی

حضور موسیقی در نقش برجسته ها، پیکره ها و نگاره های پیش از اسلام و همچنین دوره اسلامی، به مثابه ی گنجینهای ارزشمند است که میتواند اهمیت موسیقی را در فرهنگ ایران زمین به ما یادآور شود. این حضور با جلوه خنیاگرانی که ساز در دست دارند و به نوازندگی مشغولند، در آثار نیاکان ما بازتاب یافته است. کنجکاوی در شناخت خنیاگران و سازهایی که آنان در مراسم و مناسک به کار میبردند و این که ادیان چه نقشی بر موسیقی گذاشتند از یک سو، چگونگی نقش زنان خنیاگر و گروه نوازی دوره باستان و دوره اسلامی از سویی دیگر، مباحثی بود که انگیزه پژوهش حاضر را با هدف بنیادی و روش توصیفی-تحلیلی پدید آورد. ابزار پژوهش، منابع کتابخانهای مشتمل بر کتابها، پژوهشها، آلبوم های تصاویر، نقش برجسته ها و پیکره ها بود. این پژوهش با روند مطالعه تاریخی و مشاهده تصویری انجام شد که نتایج حاصل عبارتند از: نقش پررنگ معنوی خنیاگری در ادوار کهن، نقش معنوی زنان خنیاگر در پیش از اسلام، نقش ناهید در معنویت موسیقی، اهمیت تئوری موسیقی به عنوان یک مبحث علمی در دوره اسلامی، ترویج موسیقی دینی - مذهبی دوره اسلامی به ویژه دوره صفوی و تنزل موسیقی غیر آن در این دوره، منسوخ شدن گروه نوازی و پدیدار شدن نقش جدیدی از زنان رقصنده در نگارگری دوره اسلامی.

کلیدواژه ها:

خنیاگر ، ساز ، ناهید ، ادیان ، صفوی.