بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران

نیترات یکی از آلاینده های مهمی است که عمدتا در اثر مصرف نامتعادل کود و زیاده روی در مصرف کودهای نیتروژنی در اندام های گیاهی تجمع پیدا می کند. متاسفانه نیترات در سیستم گوارشی بدن انسان و دام تبدیل به نیتریت شده و نیتریت با برخی از اسیدهای آمینه ترکیب و تولید نیتروز آمین می نماید که این ماده سرطان زا میصباشد. سیب زمینی یکی از محصولات مهم کشاورزی است که مصرف سرانه آن در کشور بعد از گندم و برنج قرار دارد. لذا بررسی میزان آلودگی نیترات در این محصول و شناخت منابع آلایندگی و ارایه راهکارهای مناسب برای کاهش نسبی آلودگی ضروری به نظر می رسد. در اجرای این طرح به مدت یک سال هر هفته یک بار از میدان اصلی میوه و تره بار شهر تهران نمونه های سیب زمینی تهیه گردید.نمونه هایی نیز مستقیما از سطح مزارع در9 منطقه عمده سیب زمینی کاری کشور (اصفهان- چهارمحال وبختیاری- همدان- آذربایجان شرقی- اردبیل- تهران- خوزستان- فارس- کرمان (جیرفت و کهنوج)) توسط همکاران بخشهای تحقیقات خاک و آب مراکز تحقیقات کشاورزی استانها تهیه و به همراه پرسشنامه تکمیل شده برای اندازه گیری به آزمایشگاه ستاد موسسه ارسال شد. در آنجا مقدار نیترات در نمونه های بخش خوراکی سیب زمینی در 2 تکرار و نیز درصد رطوبت نمونه ها اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد محتوای نیترات در سیب زمینی های تولیدی کشور در محدوده میانگین جهانی( از ‮‭10/2‬ تا ‮‭524‬ با میانگین ‮‭163/5‬ میلی گرم در هر کیلو گرم وزن تر غده) می باشد. در ایران تاکنون عدد معینی به عنوان حد مجاز نیترات در سیب زمینی یا سایر محصولات سبزی صیفی با توجه سبد غذایی شهروندان ایرانی تعیین نگردیده است، اما براساس منابع بین المللی مقدار ‮‭200‬ میلی گرم نیترات در کیلوگرم وزن تازه غده سیب زمینی به عنوان حد مجاز نیترات در سیب زمینی در نظر گرفته شد که البته بر مبنای سبد غذایی شهروند اروپایی می-باشد. بر این اساس غلظت نیترات در %‮‭30‬ از کل نمونه ها از این حد مجاز بیشتر بود. نتایج نشان داد که عامل فصل برداشت می تواند در محتوای نیترات غده های سیب زمینی تاثیر گذار باشد. به نحوی که میانگین غلظت نیترات در سیب زمینی های برداشت شده از میدان میوه و تره بار در دوره بهار - تابستان ‮‭216/55‬ و پاییز- زمستان ‮‭131/53‬ میلی گرم درکیلوگرم وزن تر بدست آمد. واژه های کلیدی: باقیمانده نیترات-حد مجازآلایندگی-سیب زمینی-استانهای عمده سیب زمینی کاری کشور میدان میوه و تره بار شهرداری تهران