مقایسه خصوصیات کمی و کیفی ارقام تجارتی منوژرم و مولتی ژرم چغندرقند در اقلیم های مختلف کشور

به منظور اطلاع از خصوصیات کمی و کیفی ارقام تجارتی منوژرم و مولتی ژرم چغندرقند تولید داخل و ارقام هیبرید جدید در دست معرفی ، این تحقیق در سال زراعی ‮‭1389‬ در شش منطقه کشور با آب و هوای متفاوت به صورت دو آزمایش منوژرم و مولتی ژرم در مناطق کرج، اصفهان، کرمانشاه، همدان، مغان و مشکین شهر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. پس از برداشت تجزیه واریانس ساده هر دو آزمایش منوژرم و مولتی ژرم برای هر منطقه انجام شد ، بر اساس آزمون بارتلت تجزیه مرکب به دلیل عدم یکنواختی واریانس ها امکان پذیر نشد. بر اساس نتایج بدست آمده در آزمایش منوژرم از نظر شکر تولیدی در منطقه کرج رقم زرقان تولید ‮‭86‬ بر تر بود. در اصفهان هیبرید (‮‭261‬*‮‭231‬) * ‮‭25-27102‬‭-S‬1 بیشترین عملکرد شکر را نشان داد. در کرمانشاه همه ارقام پایین تر از رقم شاهد بریجیتا بودند. در مغان و مشکین شهر هر چند بین ارقام و هیبرید های جدید منوژرم مورد بررسی از این نظر اختلاف معنی دار مشاهده نشد ولی به ترتیب با برتری رقم شاهد بریجیتا و رقم زرقان تولید ‮‭87‬ همراه بود. بیشترین عملکرد شکر سفید در منطقه همدان به هیبرید (‮‭419‬*‮‭27068‬ ‭* (SB‬‮‭36‬ اختصاص داشت. نتایج آزمایش مقایسه ارقام و هیبرید های جدید مولتی ژرم نشان داد که در منطقه کرج از نظر عملکرد شکر سفید هیبرید جدید ‮‭27.3.276‬* ‮‭1990‬ ‭HM ‬برتری داشت. در اصفهان بین ارقام مورد بررسی از لحاظ شکر تولیدی اختلاف آماری معنی دار مشاهده نشد ولی با این حال بیشترین مقدار شکر به هیبرید مولتی ژرم ‮‭276‬‭-P-‬‮‭27-3‬ ‭* HM‬‮‭1990‬ تعلق داشت. در کرمانشاه برتری با رقم ‭BRI ‬بود. در مغان و مشکین شهر نیز بین ارقام مولتی ژرم مورد بررسی از لحاظ شکر تولیدی اختلاف آماری معنی دار مشاهده شد بیشترین مقدار شکر به ترتیب به رقم شاهد ارس ‮‭101‬ و ‭IC ‬تعلق داشت. رقم شاهد ارس ‮‭101‬ و هیبرید ‮‭276‬‭-P-‬‮‭27-3‬ ‭* HM‬‮‭1990‬ در همدان بیشترین عملکرد شکر را داشتند. نتایج نشان داد که بین مناطق از لحاظ کلیه صفات کمی و کیفی ارقام و هیبرید های جدید منوژرم تفاوت وجود دارد. بر اساس نتایج، همدان و کرمانشاه بیشترین شکر تولیدی را داشتند. همچنین بین میانگین ارقام و هیبرید های جدید منوژرم مورد بررسی در شش منطقه مشاهده شد که رقم زرقان تولید ‮‭86‬ و بریجیتا با بیشترین عملکرد شکر سفید نسبت به سایر ارقام برتر بود. نتایج آزمایش مولتی ژرم نیز نشان داد که بیشترین شکر تولیدی به مناطق کرمانشاه و مشکین شهر تعلق دارد و میانگین عملکرد شکر سفید رقم ارس ‮‭101‬ و هیبرید های‮‭276‬‭-P-‬‮‭27-3‬ ‭* HM‬‮‭1990‬ و ‮‭276‬‭-P-‬‮‭27-3‬ ‭* Bulk RR ‬نسبت به سایر ارقام و هیبرید های جدید در شش منطقه برتر بودند.