ارزیابی مقاومت ارقام تجارتی داخلی و خارجی چغندرقند نسبت به نماتد مولد سیست چغندرقند در شرایط آلودگی طبیعی مزرعه

نماتد سیستی چغندر قند ‭(Schmidt Heterodera schachtii)‬، عامل عمده محدود کننده تولید چغندرقند در ایران و دیگر کشورهای جهان است. به منظور ارزیابی مقاومت ارقام تجارتی چغندر قند در شرایط آلوده به این نماتد، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ‮‭12‬ رقم در پنج تکرار در استان خراسان(مشهد) در شرایط مزرعه به اجرا در آمد. قبل از کشت و قبل از برداشت از نمونه مرکب خاک تهیه و به ترتیب جمعیت اولیه ‭(Pi) ‬و نهایی‭(Pf) ‬نماتد مشخص شد. شاخص تولید مثلی نماتد‭(RF) ‬خصوصیات کمی و کیفی چغندر قند نظیر(عملکرد ریشه، درصد قند، عملکرد شکر ناخالص و خالص و ) اندازه گیری شد و با استفاده از نرم افزار‭SAS ‬مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که اگرچه رقم 7K‮‭03‬درصد قند بالاتری نسبت به سایر ارقام داشته ولی از نظر عملکرد قند سفید در هکتار در رتبه سوم قرار گرفته است. ارقام ‭Pauletta ‬و ‭SN‬‮‭215‬ علاوه بر دارا بودن پتانسیل عملکرد ریشه در هکتار از نظر عملکرد قند خالص نیز نسبت به سایر ارقام مورد بررسی برتری داشتند. رقم ‭FD‬‮‭0901‬ اگرچه از نظر عملکرد ریشه و قند در بین ارقام در میانه های جدول قرار دارد ولی کمترین مقدار درصد قند ملاس و ناخالصی ها و بیشترین ضریب استحصال را داشته است. ارقام ‭Pauletta‬،7K‮‭03‬ و ‭SN‬‮‭215‬ از نظر رشد بوته، رشد ریشه و عدم وجود علایم روی ریشه در مزرعه آلوده نسبت به سایر ارقام برتری داشته و کمترین شاخص تولید مثلی نماتد روی ریشه این ارقام تعیین گردید. واژ ه های کلیدی: نماتد مولد سیست چغندر قند، ‭Heterodera schachtii ‬، مقاومت ، شاخص جمعیت نماتد