بررسی و طبقه بندی مورفوکلیماتیک خندق های ایران فاز ‭3- ‬استان قزوین

چکیده به منظور طبقه بندی اقلیمی مورفومتریک، تعیین پارامترهای عمده و موثر در ایجاد آبکند و علل عمده و فرآیندهای آن از روی علایم مورفولوژیک آبکندها، بررسی و طبقه بندی مورفوکلیماتیک آبکندها در استان قزوین انجام شده است. در این راستا کلیه منابع و مطالعات مربوط به حفاظت خاک جمع آوری و با توجه به عکس های هوایی، مناطق آبکندی استان مورد شناسایی اولیه قرار گرفت. سپس مختصات جغرافیایی آنها توسط ‭GPS ‬ثبت و به روی نقشه اقلیم استان منتقل شد. در مرحله بعد از هر اقلیم دو منطقه و از هر منطقه یک آبکند و دو تکرار جهت برداشتهای صحرایی انتخاب گردید. نتایج نشان می دهد که بیش از ‮‭23000‬ هکتار از اراضی استان تحت تاثیر فرسایش آبکندی بوده و آبکندهای مورد بررسی از ارتفاع ‮‭872‬ متر در آبکند علی آباد تا ارتفاع ‮‭1985‬ متر از سطح دریا درآبکند یل آباد پراکنده شده اند. دامنه بارندگی سالانه در مناطق آبکندی بین ‮‭249/2‬ میلیمتر(قزوین) تا ‮‭388/7‬ میلیمتر (آوج) در نوسان است. مناطق منتخب آبکندی استان دارای بافت عمدتا لومی ، رسی، و سیلتی لومی می باشند. آبکندها در زهکش های طبیعی منطقه و در مناطق تپه ماهور و کوهستانی واقع شده اند. پلان عمومی آبکندها عموما پنجه ای، پلان راس آنها شاخه ای و شکل نیمرخ راس آنها مایل و عمودی می باشند. شکل مقطع عرضی آبکندها ‭V ‬، ‭U ‬و ذوزنقه ای شکل می باشند. آبکندهای مورد تحقیق از نظر عمق در کلاس متوسط (1 تا ‮‭10‬ متر) قرار دارند. کاربری اراضی اطراف آبکندها در قدیم و جدید مرتع می باشد.علل عمده ایجاد آبکند را می توان در سه عامل فرسایش پذیری خاک، تخریب پوشش گیاهی و تغییرکاربری اراضی خلاصه کرد. کل خسارات وارده در آبکندهای استان برابر ‮‭3984/6‬ میلیون ریال برآورد می گردد. کلمات کلیدی: مورفوکلیماتیک، طبقه بندی، استان قزوین، آبکند، اقلیم