بررسی نقش عوامل ویروسی در بروز عارضه زوال درختان مرکبات

مرکبات از جمله مهمترین محصولات باغی در مناطق شمالی و جنوبی ایران میباشد. ماهیت تکثیری این درختان که عمدتا به روش پیوند میباشد باعث گردیده تا بیماری های ویروسی که عمدتا در آوند های آبکش مستقر میباشند به راحتی در بین مناطق مختلف با ابعاد مسافتی بالا منتقل گردند. در طی سالیان اخیر بروز یک عارضه ناشناخته در نواحی کوهپایه ای منطقه جیرفت منجر به خشکیدگی و زوال سریع این درختان گردیده است. عارضه فوق که تحت عنوان زوال مرکبات جیرفت ‭(J-blight) ‬نام گذاری گردیده است عمدتا در درختان مسن مشاهده می گردد. بررسی های اولیه مشخص نمود که بروز این عارضه مرتبط با پایه می باشد به نحوی که پایه بکرایی بیشترین حساسیت را دارد. در این تحقیق نقش عوامل ویروسی در بروز بیماری مذکور مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور نمونه برداری از درختان مشکوک به آلودگی در طی فصول بهار و پاییز صورت پذیرفت و در مجموع ‮‭67‬ نمونه از جهت شناسایی عوامل ویروسی در گیاهان مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق از آزمایشات مرسوم در شناسایی بیماری های ویروسی از قبیل مایه زنی به گیاهان محک، آزمون های سرولوژیک، ‭RT-PCR ‬استفاده گردید. در این تحقیق همراهی بیماری های ویروسی و شبه ویروسی تریستزا، مرگ ناگهانی مرکبات، پسوروز، اگزوکورتیس و کاچکسیا با استفاده از آزمون های الیزا و ‭RT-PCR ‬مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر این، آزمون های انتقال با پیوند به گونه های مختلف مرکبات صورت پذیرفت. همچنین به منظور بررسی وجود سایر بیماری های ویروسی ناشناخته در گیاهان آلوده از آزمون جداسازی ‭dsRNA ‬از نمونه های گیاهی نیز استفاده گردید. مجموعه نتایج حاصله از آزمایشات فوق حاکی از عدم همراهی عوامل ویروسی و شبه ویروسی در نمونه های مورد بررسی می باشد. لغات کلیدی: زوال سریع ، مرکبات، ویروس، ‭dsRNA‬، جیرفت