تدوین استانداردهای تعیین پتانسیل مزرعه ای ارقام گندم آبی

به منظور استاندارد سازی و ارایه شیوه ای برای وحدت رویه در تخمین عملکرد مزارع گندم در مراحل متفاوت نمو، مطالعه ای در ابعاد ملی در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر طراحی و در سال های زراعی ‮‭1388-90‬ اجرا گردید. هدف از اجرای این پروژه دستیابی به روابطی کم ی بین عملکرد و اجزای ارقام مختلف گندم در اقلیم های اصلی ایران بود. بنابراین در مرحله نخست، تعدادی از استان های کشور ( با توجه به نقش آن ها در تولید گندم کشور و نیز میزان خسارت پرداختی از سوی صندوق بیمه) به عنوان نمونه انتخاب شد. این استان ها شامل: فارس، خوزستان، خراسان رضوی، گلستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، اصفهان بودند ؛ که در مجموع حدود %‮‭55‬ از سطح زیر کشت و %‮‭65‬ از تولید گندم کشور را در انحصار خود دارند. از میان بیش از ‮‭50‬ رقم گندمی که کشت و کار آن ها در کشور جریان دارد نیز ارقام چمران ، الوند، تجن، زرین، پیشتاز، روشن، شیرودی، فلات، شیراز، بک کراس روشن، گاسکوژن، وریناک، امید، مرودشت، و مهدوی انتخاب شدند؛ که بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی در سال ‮‭1385‬ ، بیش از دومیلیون هکتار از سطح زیر کشت گندم کشور( یعنی حدود %‮‭75‬ سطح زیر کشت گندم ) را به خود اختصاص داده اند. نمونه گیری از سطح مزارع کشاورزان استان های مورد نظر انجام شد. زمان های نمونه گیری شامل : شروع پنجه زنی ، شروع ساقه رفتن، سنبله دهی، و پرشدن دانه و رسیدگی ؛ و تعداد نمونه در هر مرحله- رقم ‮‭30‬ عدد بود. صفات مورد اندازگیری شامل: تعداد بوته، تعداد پنجه در بوته، درصد باروری پنجه، تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بود. در نهایت معادله های کمی بر داده های حاصل از مزارع کشاورزان برازش داده شد. واژه های کلیدی: گندم- عملکرد- اجزای عملکرد- بیمه محصولات کشاورزی-تخمین عملکرد