تأثیر پیش تیمارهای جیبرلیک ‌اسید و انجماد بر برخی ویژگی‌های تنژگی بذر دو گونه بادام وحشی در شرایط درون و برون شیشه‌ای

 به‌منظور ارزیﺎﺑﯽ اﺛﺮ ﭘﯿﺶ ﺗﯿﻤﺎر جیبرلیک ‌اسید (GA3) و انجماد ﺑﺮ تنژگی ﺑﺬر و رﺷﺪ گونه‌‌های بادام‌‌ کوهی و ارژن، سه آزمایش در شرایط درون و برون شیشه‌‌ای3 انجام شد. در آزمایش اول، اثر سطح‌های مختلف GA3 (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌‌گرم بر لیتر) و زمان‌‌های 12 و 24 ساعت خیسندگی بر تنژگی بذر گونه‌‌های بادام  کوهی و ارژن مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم و سوم به ترتیب اثر دماهای مختلف 18 و 16- درجه سلسیوس  بر تنژگی ﺑﺬر و رﺷﺪ آنها در محیط خاک و محیط کشت موراشیگی و اسکوگ (MS) بررسی شد. نتیجه‌ها ﻧﺸﺎن داد، درﺻﺪ و ﺳﺮﻋﺖ تنژگی بذر به‌طور ﻣﻌﻨﯽداری ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد GA3 و دمای انجماد ﻧﺴﺒﺖ به شاهد اﻓﺰایﺶ یﺎﻓﺖ. بیشترین طول شاخساره و طول ریشه در گونه بادام  کوهی در تیمار 150 میلی‌‌گرم بر لیتر GA3 و بازه‌‌ زمانی به ترتیب 24 و 12 ساعت خیسندگی در GA3 به‌‌دست آمد. در شرایط انجماد و در محیط خاک اگرچه بالاترین درصد تنژگی (92) مربوط به گونه بادام  کوهی بود، اما با دیگر تیمارها  اختلاف معنی‌‌داری نداشت. طول شاخساره هر دو گونه  در پیش تیمار انجماد افزایش یافت، اما میزان این افزایش در شرایط درون شیشه‌ای معنی‌‌دار نبود.  بنابراین می توان از تیمار انجماد در شرایط خاک برای تولید پایه‌های بذری بادام  کوهی و ارژن در خزانه با مدت زمان کوتاه‌تر و هزینه کم‌تر نسبت به روش‌های دیگر استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Prunus elaeagnifolia ، Prunus scoparia ، Gibberellic acid ، freezing ، germinaition ، ارژن ، بادام کوهی ، جیبرلیک ‌اسید ، انجماد ، تنژگی ، In vitro