ابعاد سیاسی فرهنگ در ایران داستان انسانشناسی با طعم تاریخ و قدرت

بهعنوان یک تحصیلکرده در دانشگاههای ایران همیشه نوع نگاه، بینش، روششناسی و مسئلهمندی کارهای ایرانیانی که رسالهشان را در دانشگاههای شناخته شده خارج از کشور نوشتهاند، برایم جذاب است. مقایسه دستاوردهای علمی در فضاهای متفاوت و زمینههای نظری و علمی متفاوت دستاوردهای چشمگیری به همراه دارد. در این میان بسیارند تحصیلکردگانی که به جهت تجربه زیسته در ایران و سابقه، دغدغهمندی و علائقشان موضوع کار خود را ایران یا تاریخ ایران انتخاب کردهاند. این باور بیبنیانی نیست که ایرانی شاید بهتر بتواند با فرهنگ و ریشههای اندیشهای کشورش ارتباط بگیرد و با تاریخ و فهم آن سرذوق بیاید. واقع اینجاست که ذوق قلم یک نگارنده درباره ایران به دوری و نزدیکی اش از آن بسیار وابسته است. چهبسیار محققانی که در داخل ایران پژوهش میکنند، اما حتی اندکی نمیتوانند دریچهای به فهم مسئله ایرانی بگشایند و از سویی، دیگرانی که با تفکر و نگاه در اسناد، فرهنگ و مردمان این سرزمین، اما از دور تلاش برای نورافکندن به بخش­های مختلفی از آن را کردهاند و بدایع موثری را دراین زمینه به طبع رساندهاند. عده­ای نیز در میانه این دو میزیند. نگاهشان به سرزمین از راه دور نیست؛ اما تجارب نظری و دانشگاهی غرب را هم ضمیمه کارشان می­کنند. مولف کتابی که درباره آن مینویسم به دلیل سابقهاش در تدریس و تحقیق سالیان در ایران در دسته سوم میگنجد. تیرماه امسال بود که شنیدم کتابی از آقای دکتر نعمت الله فاضلی به زبان فارسی ترجمه شده که ماحصل تلاشهای ایشان در رساله دکتری وی در دانشگاه سواس (مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی) لندن بوده است. کتاب ابعاد سیاسی فرهنگ در ایران ترجمه کتابی با عنوان Politics of Culture in Iran در سال ۲۰۰۶ بوده که در لندن منتشرشده و توسط آقای وحید شوکتی آمقانی در انتشارات سبزان ترجمه و چاپ شده است. مطالعه این کتاب به چند دلیل جذاب میتوانست باشد. اول اینکه رساله دکتری آقای فاضلی بوده و به همان دلایلی که بالاتر گفته شد، خواندن تجارب علمی با استانداردهایی متفاوت از آنچه همیشه تجربه میشود جذاب است. طبیعی است که به همین جهت انتظار روشمندی بیشتر و اتکا نظری بیشتر از انواع دیگر کتابها از یک رساله میرود. نویسنده این کتاب نیز در فصل اول کتاب تلاش کرده است که آنچه یک رساله در بحث متدولوژی و نظری نیاز دارد از نظر گذرانده و تا حدامکان به جهت انباشت علم، برخی کارهای قبل را مرور کند.

کلیدواژه ها:

انسان شناسی ، قدرت ، تاریخ