بررسی گرده شناسی Carex L. در ایران با تاکید بر سیستماتیک

جنس Carex L. با ۶۲ گونه از ۴ زیرجنس و ۳۰ بخشه در ایران شناخته می شود. این جنس دارای گروه های تاکسونومیکی پیچیده متعددی است که ارزیابی صفت های تشخیصی و افتراقی را در آن ضروری می کنند. صفت های زایشی به ویژه گل آذین و گل اهمیت افتراقی زیادی در تمایز تاکسونومیکی و مرزبندی آرایه ها در تیره Cyperaceae و جنس Carex دارند. در مطالعه حاضر، صفت های ریخت شناسی دانه گرده ۴۸ آرایه جنس Carex از نمونه های هرباریومی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور (IRAN) و دانشگاه شهید بهشتی (HSBU) ارزیابی و با نرم افزار PAST نسخه ۱۷/۲ تحت آنالیز خوشه بندی و تجزیه به مولفه های اصلی بررسی شد. آنالیز خوشه ای بر اساس داده های گرده شناسی، طبقه بندی زیرجنس و بخشه های موجود در فلور ایران و فلورا ایرانیکا را تایید می کند؛ با وجود این، صفت های گرده شناسی در کنار سایر صفت ها در تعیین محدوده گونه ها موثر هستند. دانه های گرده در این جنس به علت بسته شدن منافذ موسوم به هارمومگاتی (پدیده ای که در گیاهان رطوبت پسند رخ می دهد و طی آن دانه گرده به منظور حفظ آب به حالت چروکیده در می آید) تغییر شکل داده اند. گفتنی است دانه های گرده این جنس در ایران در اندازه کوچک تا متوسط طبقه بندی می شوند؛ علاوه براین، برخی صفت ها مانند تعداد منافذ و تزیینات سگزین در این جنس بیان کنندهگرایش های تکاملی اند.

کلیدواژه ها:

گرده ، تاکسونومی ، Carex ، ایران