بررسی تاثیر شرایط مختلف رطوبتی بر برخی از خصوصیات مورفولوژیک ریشه واندام هوایی کنجد (Sesamum indicum L.)
محل انتشار: مجله پژوهش های تولید گیاهی، دوره: 27، شماره: 4
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 235
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JOPP-27-4_012
تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
سابقه و هدف: تنش خشکی تاثیر بسزایی بر عملکرد و کیفیت محصولات زراعی داشته و از طرفی افزایش جمعیت جهان و تغییرات اقلیمی نیز بر اهمیت این مساله افزوده است. کنجد (Sesamum indicum L.)، یکی از محصولات دانه روغنی مهم است که در بسیاری از نقاط جهان کشت می شود. مطالعات دقیق و جامع در رابطه با واکنش گیاه کنجد به خشکی اندک میباشد. در تحقیق حاضر خصوصیات مورفولوژیکی اندام هوایی و ریشه دو رقم حساس و متحمل کنجد نسبت به تنش خشکی در شرایط مختلف رطوبتی بررسی شدهاست. مواد و روش ها: دو رقم داراب۱ (متحمل) و مغان (حساس) در لولههای PVC با ارتفاع ۱۰۰ و قطر ۳۰ سانتی متر کشت شدند و پس از استقرار کامل گیاهان، (۳۵ روزگی) تا مرحله رسیدگی، تیمارهای رطوبتی در سه سطح ۱۰۰ درصد (شاهد)، ۵۰ درصد و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. آزمایشات فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار و هر تکرار شامل سه گیاه انجام شد. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، تعداد کپسول ها، قطر ساقه، طول و قطر کپسول ها، توده زیستی اندام هوایی و وزن صد دانه هم چنین صفات ریشهای شامل طول، قطر در قسمت زیر طوقه، حجم و وزن تر و خشک ریشهها اندازه گیری شد. یافته ها: اثر متقابل تیمارهای آبیاری و رقم برای تمام صفات مرتبط با اندام هوایی و ریشه معنادار بود. همچنین تنش خشکی موجب کاهش ارتفاع بوته، قطر کپسول، طول کپسول و تعداد کپسول و وزن تر ساقه و همچنین وزن تر و خشک ریشه گردید. در رقم داراب ۱ حجم و قطر ریشه در تیمار آبیاری ۵۰ درصد ظرفیت زراعی، کاهش معناداری نسبت به شاهد نشان ندادند و در تیمار آبیاری ۲۵ درصد ظرفیت زراعی،در داراب۱ حجم و قطر ریشه بالاتری نسبت به رقم مغان مشاهده شد. طول ریشه در رقم داراب۱ در تیمارهای آبیاری ۵۰ و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی و در صفت سطح ریشه در تیمار آبیاری ۵۰ درصد، بیشترین مقدار را نشان داد. نتایج نشان داد که رقم (داراب۱) با سازگاری سیستم ریشه ای به شرایط تنش رطوبتی قادر به تحمل بالاتر وضعیت نامطلوب میباشد. نتیجه گیری کلی: با در نظر گرفتن نتیجه تحقیق حاضر و نتایج مطالعات قبلی انجام شده در رابطه با نقش سیستم ریشهای در تحمل گیاه در برابر خشکی، خصوصیات ریشه معیار خوبی در گزینش ارقام گیاهی مناسب جهت کشت در شرایط کمآبی و استفاده در برنامههای به نژادی کنجد می باشد.رقم داراب ۱ با دارا بودن سیستم ریشهای مطلوب قادر به تحمل شرایط نامساعد رطوبتی و حفظ عملکرد در شرایط تنش بود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
میترا رمضانی
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشکده علوم زراعی
کمال کاظمی تبار
گروه به نژادی و زیست فناوری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمید نجفی زرینی
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی پاکدین پاریزی
پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری