اثر مدیریت تغذیه بر عملکرد گندم در مزارع کشاورزان برخی مناطق کشور

به منظور مشاهده تاثیر کاربرد بهینه کودها بر عملکرد کمی و کیفی محصول گندم نسبت به عرف زارع، این مطالعه به صورت پایلوت تحقیقی- ترویجی در چهار استان خوزستان، فارس، سیستان و گلستان به مساحت یک هکتار به صورت ۵۰۰۰ متر مربع شاهد و ۵۰۰۰ مترمربع تیمار تغذیه بهینه در هر مزرعه، در سال زراعی ۹۶-۹۵، انجام شد. قبل از کشت از خاک هر مزرعه به روش نمونه­برداری مرکب یک نمونه خاک از عمق (۳۰-۰) سانتی­متری تهیه و توصیه­های کودی در تیمار مصرف بهینه بر اساس نتایج آزمون خاک انجام شد. سایر عملیات زراعی (خاکورزی، آبیاری، کشت، رقم، مبارزه با آفات و بیماری­ها و علف­های هرز) بر اساس عرف زارع انجام شد. در مرحله برداشت به روش کیل­گیری (کادراندازی) تعداد سه نمونه از محصول گندم هر قطعه (تیمار و شاهد) گرفته و صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در خوشه، طول خوشه، وزن هزاردانه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه گندم در مزرعه شاهد (عرف زارع) و مزرعه تیمار تغذیه بهینه در هر منطقه، به­طور جداگانه اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که تغذیه بهینه در زراعت گندم بر مبنای آزمون خاک، اثر افزایشی در صفات طول خوشه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه گندم داشت ولی اثر آن بر سایر صفات معنی­دار نبود. در اندازه­گیری عملکرد دانه از تیمار مصرف بهینه کود در مقایسه با عرف زارع در تمام استان­ها، افزایش معنا­داری به­طور متوسط معادل ۳/۲۱ درصد بدست آمد. لذا کاربرد تلفیقی کودهای پایه با کودهای زیستی و محرک­های رشد مطابق با برنامه غذایی ارائه شده بر اساس آزمون خاک، در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و صرفه اقتصادی و با هدف افزایش عملکرد دانه گندم کشت شده در مناطق مورد مطالعه، توصیه می­گردد.

کلیدواژه ها:

مصرف بهینه کود ، آزمون خاک ، پایلوت گندم