ارائه مدلی برای بهینه یابی تخصیص کاربری اراضی جهت ذخیره آب مجازی با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری

امروزه یکی از محدودیت های موجود، در زمینه منابع آب، ضعف راهکارهای مرتبط با مدیریت منابع آب است. ازجمله راهکارهای مدیریتی برای بهبود این مشکل، تخصیص بهینه کاربری با رویکرد آب مجازی است. در تحقیق حاضر، مدلی برای بهینه یابی تخصیص کاربری با رویکرد ذخیره آب مجازی، با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک (NSGA-II،GA) در اراضی آبادی حاجی لک واقع در بخش سیمینه شهرستان بوکان (استان آذربایجان غربی) ارائه شده است. پس از تهیه لایه کاربری اراضی و آماده سازی آن در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تهیه ضرایب توابع هدف، تخصیص کاربری با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک، با توجه ویژه به کاهش مصرف آب مجازی، بهینه شده است. نتایج نشان می دهد الگوهای کاربری پیشنهادی در سناریوی آب مجازی، به ترتیب، در الگوریتم های GA و NSGA-II ، ۲۹ و ۳۵ درصد مصرف آب مجازی را کاهش داده است. این مدل می تواند، به منزله سیستم پشتیبان تصمیم، نقش موثری در تصمیم گیری مدیران براساس اهداف گوناگون ایفا کند. همچنین، آزمون تکرارپذیری، زمان اجرا و همگرایی الگوریتم ها در مدل حاکی از برتری الگوریتم NSGA-II بر GA است؛ به طوری که الگوریتم NSGA-II، در مقایسه با الگوریتم GA، دارای زمان کمتر در اجرای مدل است و همگرایی بیشتر و واریانس کمتری در آزمون تکرارپذیری از خود نشان می دهد. استفاده از الگوریتم های فراابتکاری در بهینه یابی تخصیص کاربری با رویکرد آب مجازی را می توان نوآوری موضوعی این تحقیق بیان کرد. 

کلیدواژه ها:

بهینه یابی ، تخصیص کاربری ، آب مجازی ، الگوریتم فراابتکاری ژنتیک