شناسایی مولفه های اثرگذار بر فساد اقتصادی

دامنه وسیع پیامدهای معضل فساد اقتصادی موجب شده که کنترل فساد اقتصادی، اهمیت راهبردی در برنامه­های کلان اقتصادی کشورها داشته باشد. صدور فرمان هشت ماده­ای مقابله با فساد اقتصادی از سوی مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۰ نشان­دهنده اهمیت موضوع کنترل فساد اقتصادی از منظر ارشدترین مسئولان کشور است؛ اما کنترل فساد اقتصادی، علاوه بر این که نیازمند فعالیت بلندمدت و مداوم است، در گرو کسب درکی جامع از علل بروز این معضل می­باشد. با توجه به اینکه ایران با تاخیر چشمگیری نسبت به اغلب کشور­ها به شناسایی و مقابله با این معظل پرداخته، لازم است علاوه بر تمرکز بر متغییرهای مشخص شده به تجربیات سایر کشورها توجه ویژه مبذول شود، شناخت مهم ترین عوامل اثرگذار بر سطح فساد اقتصادی، پیش شرط اتخاذ راهکارهای موثر جهت کنترل این معضل می­باشد. لذا ضروری است با شناخت ابعاد مقوله فساد اقتصادی، به عنوان یک مانع مهم در راستای تحقق رشد و توسعه اقتصادی، رابطه این شاخص را با متغیرهای کلان اقتصادی بررسی نماییم. این مطالعه با بهره­گیری از روش میدانی و کتابخانه ای، اطلاعات ۲۷ کشور با وفور منابع طبیعی را برای سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ جمع آوری و از رهیافت داده های پنلی مورد تخمین و تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج این تحقیق نشان می دهند که در کشورهای دارای منابع طبیعی که مورد مطالعه این تحقیق می باشد، نه تنها فساد از متغیرهای کلان اقتصادی متاثر می شود بلکه می تواند بر آن ها نیز اثرگذار باشد. انواع متغیرهایی که در این مطالعه از آن ها استفاده شده است بدین ترتیب می باشد: تولید ناخالص داخلی، تحصیلات، کارآمدی دولت، نابرابری درآمد، اندازه دولت، توسعه انسانی، توسعه مالی، ارزش افزوده صنعت، آزادی رسانه، تورم و آزادی تجاری که به طور تفضیلی در پژوهش مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه­ای نهایی حاصل از تجزیه و تحلیل­ها حاکی از تاثیر گذاری تمامی متغیر­­ها به جز آزادی تجاری و توسعه مالی بر روی فساد می­باشد.

کلیدواژه ها:

فساد ، متغیرهای کلان اقتصادی ، کشورهای دارای منابع طبیعی ، اقتصاد مقاومتی