مجموعه مطالعات منطقه ای و آمایش سرزمین در ایران (۸): واکاوی سند آمایش استان اصفهان از منظر اقتصادی

هدف اساسی از مدیریت و برنامه ریزی آمایش سرزمین، مدیریت مطلوب فضا از رهگذر تنظیم رابطه انسان، فضا و فعالیت های انسان در فضا است که عمدتا با دیدی بلندمدت به منظور بهره برداری بهینه از امکانات و همچنین پیدا کردن نقش و مسئولیت هر منطقه بر اساس توانمند ی ها و قابلیت های آن منطقه به طور هماهنگ با دیگر مناطق صورت می پذیرد. تحقیق آمایش سرزمین بیش از آنکه مستلزم داشتن یک طرح فنی باشد، مستلزم یک برنامه مدیریت مبتنی بر اصل توازن های اقتصادی، اجتماعی و فضایی است؛ در این صورت است که آمایش سرزمین می تواند موجب تحقق عدالت در فضا و عدالت اجتماعی شود. بر این اساس توجه به مسائل منطقه ای و آمایش سرزمین، از مهم ترین اهداف تمامی برنامه های توسعه کشور از دیرباز تاکنون بوده است؛ اما با وجود تلاش های صورت گرفته توسط برنامه ریزان توسعه اقتصادی کشور و با گذشت ۷ دهه از تدوین اولین برنامه عمرانی، هنوز نتایج و دستاورد قابل اتکایی در راستای برنامه های توسعه منطقه ای و کاهش تمرکز و نابرابری های بین استانی و درون استانی حاصل نشده است. از آنجا که در جزء «۱» بند «الف» ماده (۲۶) قانون برنامه ششم توسعه نیز بر لزوم تدوین اسناد آمایش ملی و استانی طی سال اول اجرای قانون برنامه توسط دولت تاکید شده، مجلس شورای اسلامی ارزیابی عملکرد دولت در این ارتباط را در اولویت های نظارتی خود قرار داده است. در این راستا مرکز پژوهش های مجلس به عنوان بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی، با استناد به آخرین اسناد آمایش استان ها اقدام به بررسی عملکرد دولت در زمینه تدوین اسناد ملی و استانی آمایش سرزمین نموده است . گزارش حاضر با هدف بررسی نقاط ضعف و قوت در تهیه و تنظیم اسناد آمایش سرزمین جهت مشخص شدن علل این عدم توفیق ها به بررسی سند آمایش استان اصفهان تحت عنوان «آمایش سرزمین و سند راهبردی توسعه استان اصفهان» پرداخته است. استان اصفهان در اولین تجربه مطالعات آمایش سرزمین طی سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۹ اقدام به انجام مطالعات آمایش نموده است. در سال ۱۳۹۰ معاونت برنامه ریزی و اشتغال استانداری اصفهان، انجام مطالعات آمایش سرزمین را با رویکرد برنامه راهبردی به منظور تهیه اسناد راهبردی توسعه استان، در دستور کار قرار داد. این سند مشتمل بر دو بخش کلی «تحلیل وضع موجود» و «برنامه ریزی و سیاست گذاری (تلفیق)» می باشد. بخش اول در ۲۱ بخش و فرابخش و جمعا در ۱۰۷۲۴ صفحه ارائه شده است. ۲۱ بخش و فرابخش در سه حوزه کلی «محیطی و سکونتگاهی»، «اقتصادی» و «فرهنگی و اجتماعی» مورد مطالعه قرار گرفته اند.

کلیدواژه ها:

آمایش سرزمین ، برنامه ششم توسعه