زیست چینه نگاری پاره سازندهای اول و دوم برش الگوی سازند شیرگشت واقع در شمال طبس بر اساس کنودونتها

     سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگ­آهک، مارن، سیلت­سنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت هم شیب و با گذر ظاهرا تدریجی بر روی سنگ آهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته است و خود توسط سنگهای آتشفشانی و سنگ آهکهای ماسه دار حاوی فسیل­ بخش زیرین سازند نیور پوشیده می شود. به منظور انجام مطالعات زیست­چینه­نگاری و میکروپالئونتولوژی براساس کنودونتهای موجود، ۹۹ نمونه سنگی مناسب از پاره سازندهای اول و دوم برش الگوی سازند شیرگشت برداشت شد. زیای کنودونتی به دست آمده از بخش زیرین پاره­سازند اول آن، گونه­هایی ازWestergaardodina  Furnishina, و Prooneotodus را شامل  می­شود که شاخص زمان کامبرین پسین هستند. وجود گونه­های مختلفی از جنسهای Cordylodus,Oistodus, Drepanodus Proconodontus, وParoistodusدر فاصله بخش میانی پاره­سازند اول تا اواخر پاره­سازند دوم این برش هم نشان دهنده زمان ترمادوسین آرنیگین برای این سازند است. مطالعه کنودونتهای سازند شیرگشت در محل برش الگو حاکی از وجود هفت زیست زون تجمعی کنودونتی (Conodont Assemblage Zone) است که سن کامبرین پسین اردوویسین پیشین را برای پاره سازندهای اول و دوم آن نشان می­دهند. زیست زونهای تشخیص داده شده در این پاره سازندها عبارتند از: ۱. Furnishina - Westergaardodina  Assemblage Zone. ۲. Proconodontus - Oneotodus Assemblage Zone. ۳. Cordylodus  proavus - Cordylodus  oklahomensis  Assemblage Zone. ۴. Cordylodus  lindstromi  Assemblage Zone. ۵. Cordylodus  angulatus  Assemblage Zone. ۶. Drepanodus - Paltodus  deltifer  Assemblage Zone. ۷.Paroistodus  proteus  Assemblage Zone.                     زیست زونهای کنودونتی فوق، معادل زیست زونهای استاندارد جهانی Cordylodus spp. Deltifer, و Proteus  می­باشند. برخلاف نوشته­های پیشین که گذر کامبرین اردویسین را در حد فاصل سازندهای درنجال و شیرگشت معرفی می­کردند، این مرز درون پاره­سازند اول این سازند قرار گرفته است و لذا سازند شیرگشت در محل برش الگو، یک سازند دو زمانه است.  

کلیدواژه ها:

سازند شیرگشت ، طبس ، برش الگو ، پاره سازند اول و دوم ، زیست چینه نگاری ، کنودونت ، اردوویسین ، ترمادوسین آرنیگین